ویتامین C
ویتامین C یا آسکوربیک اسید، ویتامینی محلول در آب است. این ماده در بدن تولید نمی‌شود و باید آن را از راه مواد غذایی به دست آورد. این ویتامین در سلامتی بدن و افزایش قدرت سیستم ایمنی تاثیر زیادی دارد و به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند. از طرفی باعث افزایش عملکرد ویتامین های دیگر مانند ویتامین E و ویتامین A میشود. همچنین از سلول های بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می‌کند. فواید ویتامین C برای بدن بسیار است. پیشنهاد میشود هر فرد با دریافت این ویتامین از طریق رژیم غذایی مناسب، میزان روزانه موردنیاز آن را برای بدن خود تامین کند.
منابع مهم ویتامین C
- مرکبات مانند پرتقال، لیمو و گریپ فروت
- کیوی
- کلم بروکلی
- گوجه فرنگی
- توت فرنگی
- نارنگی
- اسفناج
- هندوانه
- سیب زمینی
- انبه
- آویشن
- فلفل قرمز
- رزماری
- آناناس
- کلم قرمز
- پاپایا
- پیازچه
- زعفران
- جعفری
- شاهی
و…
این نکته را باید در نظر داشت که حرارت باعث تجزیه ویتامین C میشود. بنابراین پختن و حرارت دادن میوه ها و سبزیجات، این ویتامین را در آنها از بین می‌برد.
فواید ویتامین C
کمک به ساخت کلاژن
یکی از مهم ترین فواید ویتامین C، کمک به ساخت کلاژن در بدن است. کلاژن نوعی پروتئین است که برای سلامت پوست و مو مهم است. این ماده با حفظ خاصیت کشسانی پوست، مانع از افتادگی آن میشود. ویتامین C تولید کلاژن را در بدن تقویت می‌کند و از این طریق در بهبود سلامت پوست و مو تاثیر گذار است.
این ویتامین همچنین قدرت سیستم ایمنی را جهت بهبود آسیب ها و زخم ها افزایش می‌دهد.
پیشگیری از کمبود آهن
آهن ماده ای است که اکسیژن را به سلول های بدن انتقال داده و برای تولید سلول های قرمز ضروری است. ویتامین C می‌تواند جذب آهن را افزایش دهد. این مورد برای افرادی که گیاه خوار هستند بسیار کاربرد دارد. زیرا این افراد به دلیل عدم مصرف گوشت (یکی از منابع غنی آهن) ممکن است دچار کمبود آهن شوند؛ اما ویتامین C جذب این ماده را بالا می‌برد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این ویتامین از کم خونی جلوگیری خواهد کرد.
تقویت ناخن
گفته شد که ویتامین C سبب افزایش تولید کلاژن میشود. تقویت ناخن ها از داخل و بیرون توسط این ماده هم صورت می‌گیرد که این ویتامین می‌تواند با تولید کلاژن ناخن ها را نیز تقویت نماید.
بلند شدن مو
تولید کلاژن علاوه بر تقویت پوست و ناخن، روی سلامت موها و طول آنها نیز تاثیر گذار است. زیرا کلاژن فولیکول های مو را تحریک کرده و رشد موها را بالا می‌برد.
پیشگیری از صدمات ناشی از اشعه های خورشید
کرم های ویتامین C، می‌توانند به جای ضد آفتاب مورد استفاده قرار بگیرند. این ویتامین اشعه های مضر خورشید را دور کرده و از پیری زودرس پوست، آفتاب سوختگی و دیگر صدمات پیشگیری می‌کند.
پیشگیری از بیماری های قلبی-عروقی
فشار خون بالا، کلسترول بد بالا، کلسترول خوب پایین و… به رگ های قلبی آسیب زده و می‌تواند باعث بیماری های قلبی شود. از فواید ویتامین C می‌توان به خاصیت آنتی اکسیدانی آن اشاره کرد که مانع از آسیب به رگ ها و آترواسکلروز میشود. همچنین تراوش ماده ای طبیعی از رگ ها برای گشاد شدن آنها را افزایش می‌دهد.
بطور متوسط، مصرف روزانه 500 میلی گرم از ویتامین C خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را پایین می‌آورد.
کاهش ابتلا به نقرس
پیشگیری از نقرس یکی دیگر از فواید ویتامین C است. نقرس نوعی آماس مفصلی دردناک است. در چنین وضعیتی شصت پا به دلیل اسید اوریک بالا و تشکیل کریستال در مفصل، حالتی سخت، دردناک و متورم به خود می‌گیرد. طبق مطالعات انجام شده افرادی که در طول روز ویتامین C بیشتری دریافت کرده اند، نصف دیگر افراد در ابتلا به بیماری نقرس قرار گرفته اند.
کاهش خطر بروز سرطان
مصرف ویتامین C تولید مواد سرطانی مانند نیتروزآمین را کاهش می‌دهد و قدرت سیستم ایمنی فرد را افزایش می‌دهد. همچنین به دلیل دارا بودن خاصیت آنتی اکسیدانی، اثر مخرب رادیکال های آزاد را پایین می‌آورد. بدین طریق در پیشگیری از بروز سرطان نقش دارد.
بهبود سرماخوردگی
ویتامین C با بالا بردن قدرت سیستم ایمنی بدن مانع از ابتلای شخص به بیماری هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا می‌گردد. مصرف حدود 1000 میلی گرم میزان به بهبود افراد مبتلا کمک می‌کند و عوارض بعدی آن را کاهش می‌دهد.
کنترل فشار خون
فشار خون بالا، شخص را در معرض انواع بیماری های قلب عروقی قرار می‌دهد. طبق مطالعات انجام شده، ویتامین C فشار خون افراد را، چه درگیر فشار خون بالا باشند چه نباشند، کاهش می‌دهد و بدین طریق می‌تواند در سلامتی عروق بدن نقش داشته باشد.
بهبود کارکرد مغز
از دیگر فواید ویتامین C می‌توان به تاثیر آن در سنتز انتقال دهنده های عصبی اشاره کرد. انتقال دهنده های عصبی نقش بسیار مهمی را در انتقال پیام ایفا می‌کنند. در واقع مغز دارای گیرنده هایی به نام GABA است که ارتباط سریعی را بین سلول های مغزی برقرار می‌کنند. ویتامین C عملکرد این سلول های گیرنده را بهبود می‌بخشد.
میزان مصرف روزانه ویتامین C برای هر فرد 60 میلی گرم توصیه شده است. اما گاهی فرد به مقدار کافی این ویتامین را دریافت نمی‌کند. موضوعی که باید در نظر داشت این است که کمبود این ویتامین عوارضی را برای بدن به وجود می‌آورد که در زیر آنها را بیان می‌کنیم:
- قاشقی شدن ناخن ها
- ناهموار شدن پوست
- خشکی پوست
- کبود شدن پوست
- خونریزی و صدمه به دندان ها
- درد در مفاصل
- ضعف در استخوان ها
- تاخیر در بهبود زخم
- ضعف سیستم ایمنی
- فقر آهن
- خستگی بیش از اندازه
- افزایش وزن
افرادی که نیازمند ویتامین C هستند:
- افراد مسن
- افراد که از الکل و مواد مخدر استفاده می‌کنند.
- بانوان باردار و شیرده
- بیماران دیالیزی
- اشخاص مبتلا به دیابت نوع یک
- اشخاص مبتلا به سوء تغذیه
زیاده روی در مصرف ویتامین C
همانطور که ویتامین C مزیت هایی زیادی برای بدن دارد، باید توجه کرد که زیادی روی در مصرف آن نیز پیامدهایی را در پی خواهد داشت؛ مانند: تکرر ادرار و اسهال. البته در بیشتر موارد، مقدار بیش از اندازه آن در بدن از راه ادرار از بدن خارج میشود. عوارض ذکر شده معمولا بی خطر هستند اما مصرف ویتامین C بصورت مکمل ممکن است عوارض دیگری را برای بدن به وجود می‌آورد. سردرد، سوزش معده، حالت تهوع، درد در ناحیه شکم، اختلال در خواب، گرفتگی های عضلانی و سنگ کلیه از اینگونه عوارض می‌باشند.
قابل ذکر است کسانی که بیماری هموکروماتیس مبتلا هستند باید از مصرف ویتامین C پرهیز کنند. در این بیماری بدن بیش از اندازه آهن ذخیره می‌کند. در نتیجه مصرف این ویتامین باعث بدتر شدن این شرایط میشود.
خلاصه
ویتامین C که ویتامینی محلول در آب است، در مرکبات و گروهی از سبزیجات یافت میشود و در برابر حرارت و گرما از بین می‌رود. فواید ویتامین C را برشمردیم و دریافتیم که استفاده از آن، برای سلامتی بدن بسیار مفید است. از طرفی برخی افراد بیشتر به این ویتامین نیازمندند؛ مانند افراد سیگاری، بانوان باردار و… . اما استفاده بیش از اندازه از آن نیز ممکن است موجب بروز مشکلاتی شود که در بلندمدت آسیب هایی را به بدن وارد می‌کند. بنابراین پیشنهاد میشود اگر قصد استفاده طولانی مدت از مواد غذایی حاوی ویتامین C یا مکمل های این ویتامین را دارید، بهتر است قبل از آن با پزشک مشورت نمایید.
آیا شما تا به حال دچار عوارض استفاده از قرص جوشان ویتامین c شده‌اید؟!
