سکسکه و راه حل های رفع آن در طب سنتی

سکسکه چیست؟

سکسکه پدیده‌ای رایج و گذرا است و براثر انقباض مکرر و غیرارادی دیافراگم و عضلات بین دنده‌ای و بسته شدن ناگهانی اپی‌گلوت است. این وضعیت بسامدی حدود 4 تا 60 بار در دقیقه دارد.

این مشکل بر اساس مدت انقباض به سه گروه حاد، پایدار و مقاوم به درمان طبقه‌بندی می‌شود. اگر این مشکل چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد، حالت حاد است. سکسکه پایدار بیش از 84 ساعت و سکسکه مقاوم به درمان می تواند بیش از یک ماه طول بکشد.

علت‌های ایجاد کننده سکسکه

از علت‌های مهم به وجود آمدن سکسکه از منظر پزشکان طب ایرانی می‌توان به پرخوری، مصرف غذاهای تند و سنگین و رفتارهای غلط غذایی مانند بلع هوا در پی آشامیدن مایعات همراه غذا و تند تند غذا خوردن اشاره کرد.

این حالت‌ها می‌توانند علائمی مثل سوء هاضمه، احساس سوزش سردل و در بعضی موارد احساس تهوع و استفراغ داشته باشد.

این وضعیت می‌تواند ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای در سیستم عصبی، ریوی، قلبی – عروقی و حتی گوارشی باشد. سکسکه‌های پایدار و مقاوم به درمان زیاد شایع نیستند اما در بعضی از بیماری‌ها شیوع بیشتری دارند.

به طور مثال می‌توان گفت 20 درصد مبتلایان به بیماری‌های پارکینسون و 10 درصد مبتلایان به بیماری رفلاکس معدی – مروی از سکسکه‌های رایج شکایت دارند.

سکسکه‌های مزمن مقاوم به درمان با ایجاد اختلال در تغذیه، خواب، و تعاملات اجتماعی کیفیت زندگی فرد را تا تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین می‌تواند منجر به عدم ترمیم زخم‌ها و به دنبال آن جراحی قفسه سینه و شکم شود.

یکی از رایج‌ترین علت‌های سکسکه که می‌تواند وعده‌های سنگین غذایی همراه با نوشابه‌های گازدار باشد. همچنین غذاهای خیلی تند و الکل نیز می‌تواند رفلکس سکسکه را تحریک کند.

تاثیر دیابت نوع 2 در ایجاد سکسکه

از دیگر دلایل سکسکه در مطالعات جدید، دیابت نوع 2 است که از عوامل به وجود آورنده این مشکل چاقی و بی تحرکی است. سیگارکشیدن، اختلالات اضطرابی، هیجان حاد، استرس و ترس نیز می‌تواند موجب بروز این مشکل گردد.

بیماری‌های معده و مری می‌تواند ایجاد سکسکه کند

از دیدگاه پزشکان طب سنتی ایرانی اصلی‌ترین ایجادکننده سکسکه بیماری‌های معده و مری است که به شش قسم سوء مزاج سرد معده، تجمع خلط گرم در معده، تجمع گازها در طبقات معده و مری، تجمع رطوبت در دهانه معده، خشکی شدید دهانه معده و ورم ها، التهابات و سرطان معده و مری تقسیم می‌شود.

از دلایل ذکر شده، سوء مزاج سرد معده، در افراد مسن، بیمار و کودکان بیشتر اتفاق می افتد.

مزاج، کیفیت مشابه و جدید از آمیختن مواد اساسی سازنده بدن به نام ارکان است که در حالت تعادل آن، اعضای بدن دارای بهترین عملکرد هستند. خروج از این حالت تعادل مزاجی، سوء مزاج نامیده می شود که بسته به انواع مختلف آن علائم خاصی ایجاد می کند.

تجمع خلط گرم در معده که می تواند از معده یا دیگر اعضای بدن نظیر قلب، کبد و یا مغز نشأت بگیرد علت دیگر ایجاد کننده سکسکه است.

تجمع گازها در قسمت های معده و مری علت دیگری است که می تواند باعث سکسکه شود. گاز که در طب ایرانی باد یا ریح هم نامیده می شود به دلیل ضعف هضم  یا کاهش حرارت معده ایجاد می‌شود. این قسم ممکن است ناشی از خوردن غذاهای نفاخ و در کودکان متعاقب نوشیدن شیر فراوان تر اتفاق می‌افتد. افزایش وزن یا مصرف بیش از حد مواد دارای رطوبت زیاد مانند هندوانه و خیار می تواند موجب جمع شدن رطوبت در دهانه معده و بروز سکسکه گردد.

درمان

درمان توصیه شده برای حل این مشکل شامل برطرف کردن علت زمینه‌ای است. در صورت عدم وجود علت زمینه‌ای، علامت درمانی با استفاده از مانوورهای فیزیکی، داروها، درمان های طب مکمل مانند طب سوزنی، هیپنوتیزم و طب های سنتی ملل مختلف توصیه می گردد.

درمان با روش های خانگی

• روش های مختلف تحریک عصب واگ
• شستشوی معده سرد
• ماساژ سینوس کاروتید
• نگه داشتن نفس
• تنفس عمیق و سریع
• نفس نفس زدن
• نوشیدن سریع یک لیوان آب سرد
• بالاکشیدن زانو ها به درون سینه
• گاز زدن یک لیمو ترش
• غرغره آب یخ
• خورن یک قاشق سرکه

درمان از طریق مصرف دارو

در صورتی که سکسکه ادامه‌دار باشد باید به دکتر مراجعه شود و به تشخیص پزشک از دارو استفاده می‌شود. کلرپرومازین و گاهی هالوپوریدول و متوکلوپرامید از داروهایی است که پزشک به بیمار تجویز می‌کند. داروهای شل کننده عضلات یا ضد درد می تواند در درمان این وضعیت موثر باشد.

از دیگر روش‌های درمان جراحی عصب فرنیک است. در بعضی از موارد می‌توان به وسیله هیپنوتیزم و طب سوزنی برای حل این مشکل استفاده کرد.

راه حل‌های فوق برای درمان سکسکه‌های مقاوم نام برده شده که شواهد معتبری برای تایید این روش‌ها موجود نیست.

روش‌های درمانی در طب سنتی ایرانی

در طب ایرانی با سابقه چندین هزار ساله، تجربیات ارزشمندی در زمینه بیماری های گوارشی دارد. این مشکل جزو بیماری های معده طبقه بندی شده و با عناوین «فواق» و «هکهک» نامیده می شود.

بی توجهی به اصول صحیح زندگی سالم از منظر طب سنتی ایرانی مانند ترک ورزش، استراحت طلبی، حمام و خواب متعاقب تناول غذا از علل احتمالی سکسکه است.  این موارد با سازوکار کاهش حرارت بدن، می تواند زمینه ساز ایجاد سکسکه باشد.

روش‌های درمان گیاهی

بذر شوید

یکی از روش های قدیمی که می‌تواند بسیار موثر باشد، استفاده از بذر شوید است. برای متوقف کردن این مشکل می توانید به آرامی بذر شوید را بجوید.

دارچین

نوشیدن آب دم کرده دارچین با سرکه و مصطکی کوبیده برای رفع سکسکه مناسب است.

پونه

نوشیدن آب جوشانده پونه باعث رفع سکسکه می شود.

خرمالو

میل کردن خرمالو، قابض، تقویت کننده معده و رفع کننده سکسکه است.

نان

مصرف نان خشک می تواند جهت تسکین سکسکه نیز موثر باشد.

جدول زیر اسامی گیاهان دارویی است که در این زمینه در طب ایرانی توصیه گردیده است:

ختم کلام

سکسکه اختلالی که همه ما درگیر آن می‌شویم اما موجب بروز مشکلات خاص نمی‌شود و حتی بدون درمان هم پس از مدتی از بین می‌رود. اما در صورتیکه این وضعیت در طولانی مدت ادامه داشته و یا حتی برای مدت کوتاه برای شما آزاردهنده باشد، می‌تواند از روش های درمان نام برده شده برای برطرف کردن آن استفاده نمایید. همچنین اگر دچار سکسکه مقاوم به درمان شدید می‌توانید با مراجعه به پزشک این مشکل را از بین ببرید. اما در نظر بگیرید که باید به تمام توصیه های پزشک در این زمینه عمل کنید.

شما تا به حال با چه روش های درمانی موثری، سکسکه خود را برطرف کرده اید…؟

مطالب دیگر در تبیکال:

کاهش وزن بدن

آشنایی با بیماری سرخک