دیسک کمر چیست؟
ستون فقرات انسان دارای مهرههایی است که بین این مهرهها بالشتکهایی ژلاتینی از جنس غضروف وجود دارد که به عنوان دیسک شناخته شدهاند و واضح است در کمر به آنها دیسک کمر می گویند. در کمر انسان پنج مهره قرار دارد که در قسمت پایینی آنها استخوان مثلثی شکلی به نام استخوان خاجی و پایینتر از استخوان خاجی، استخوان دنبالچه قرار دارد.
وظیفه اصلی دیسکها در ستون فقرات بدن انسان ضربه گیر بودن آن است. به عبارتی دیسکها فشارهایی را که به ستون فقرات وارد میشود را جذب میکنند و همچنین کمک در بهبود حرکت بین مهرهها مینماید.
زمانی که گفته میشود فردی دچار دیسک کمر شده است، منظور این است که دچار بیرون زدگی یا همان فتق در دیسک کمر میباشد.
این بیماری یکی از صعب العلاجترین بیماریهای ستون فقرات میباشد که البته میتواند قابل درمان نیز باشد. این بخش از بدن دارای ساختار ژلهای مانندی بوده که عمدتا از آب و کمی پروتئین ساخته شده است.
تصوری که افراد از این مشکل دارند این است که شخص دچار کمردردهایی بسیار دردناک میشود و نمیتواند فعالیتهای روزانهاش را انجام دهد، اما برخلاف این تصور میتواند بیماری با هزاران چهره متفاوت باشد، از درد شدید گرفته تا یک بی حسی کوچک در پا ممکن است بروز کند.
این بیماری به طور مساوی در زنان و مردان شایع است. اما در بعضی از منابع بر این باورند که در مردان 30 تا 50 ساله بیشتر دیده میشود.
وظیفه دیسک کمر
دیسک کمر باعث میشود که ما به عقب و جلو و چپ و راست بتوانیم به راحتی خم شویم و گردش کنیم، در واقع میتوان اینطور گفت که دیسک یک بلبرینگ زنده است. همچنین دیسک شبیه یک کمک فنر ضربههای وارده به ستون فقرات را دفع میکند در نتیجه ما یکنواخت راه میرویم. زمانی که ما اجسام سنگین را بلند میکنیم نیرویی به دیسک وارد میشود که با توجه به قابلیت فشرده شدن از شکستگی مهرهها جلوگیری میکند.
قسمتهای تشکیل دهنده دیسک
دیسک از دو قسمت آنولوس فیبروزوس و نوکلئوس پولپوزوس تشکیل شده است. حلقه دیسک از چندین لایه بهم تنیده کلاژن درست شده است.
علائم دیسک کمر چیست
از علائمی که نشان دهنده این مشکل است میتوان به کمر درد، درد اندامهای تحتانی (که به اصطلاح درد سیاتیکی نامیده می شود) اشاره کرد. علائم عصبی حسی مانند گزگز و سوزش و خواب رفتن کل اندامهای تحتانی یا بی حسی در قسمت از اندامهای تحتانی، اختلالهای حرکتی، سندروم دم اسب که همه اندامهای تحتانی از کار میافتد و فرد دچار بی اختیاری و عدم توانایی در ادرار کردن میشود.
علت دیسک کمر
دیسک کمر در همه انسانها وجود دارد، اما منظور از اینکه فردی میگوید دیسک کمر دارم یعنی، این قسمت از بدن او دچار مشکل شده است. این بیماری میتواند به یکباره در اثر وارد شدن فشار بیش از حد و ناگهانی پاره شود. برای مثال زمانی که فردی از نردبان در حالت نشسته به زمین بیفتد نیروی زیادی به ستون فقرات وارد میشود که میتواند نیرو به قدری زیاد باشد که باعث شکستگی مهرهها و یا پارگی دیسک شود.
همچنین دیسک میتواند در نتیجه وارد شدن نیرو اندک به دلیل ضعیف شدن قسمتهای محیطی در اثر برآیند آسیبهای مکرر در گذر زمان پاره میشود. قسمتهای محیطی رفته رفته ضعیف تر میشود و سرانجام زمانی میرسد که در اثر خم شدن و یا بلند کردن جسمی فشار بیش از اندازه به دیسک وارد میشود. دیسک در اثر عاملی میتواند پاره شود که در سالهای گذشته هیچ مشکلی ایجاد نمیکرد. این روند براثر بالا رفتن سن بر ستون فقرات ریشه دارد و رایجترین بیرون زدگی دیسک کمر در مهرههای سینهای است.
درمان دیسک کمر
روشهای متفاوتی برای درمان دیسک وجود دارد. در این جا از چند روش موثر در تسکین درد برای شما خواهیم گفت.
گرما درمانی و سرما درمانی
یکی از روشهای درمانی موثر در بهبودی دیسک کمر گرما درمانی و یا سرما درمانی است. ایجاد گرما و یا سرما با وسیلههای مختلف در ناحیه پایین کمر میتواند منجر به آرام شدن عضلات در این ناحیه گردد.
گرما باعث کاهش انقباض عضلات در ناحیه کمر میشود و همچنین افزایش گردش خون را به همراه دارد و در بهبود قابلیت ارتجاعی بافتهای متصل موثر است. از روشهای دیگر گرما رسانی و حرارت میتوان از پوششهای گرمای چسبناک نیز استفاده کرد. وان آب گرم و گرفتن دوش در انتهای روز میتواند روش موثر باشد. در این بین سرما میتواند دمای عضلات کمر را کاهش دهد که میتواند ضد التهاب عمل کند و در تسکین درد موثر باشد. برای سرمادرمانی روشهای متفاوتی وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از کمپرس یخ
- کرایوتراپی
- حوله یخ
- اسپریهای تبخیرشونده
- ماساژ یخ
فعالیت بدنی معمولی
فعالیت بدنی نرمال میتواند باعث ترشح هورمون اندروفین شود. این هورمون می تواند مسکن درد شما باشد. اکثر افرادی که فتق دیسک دارند توانایی فعالیت های سبک مثل پیاده روی، دوچرخه سواری ثابت و … را دارند.
آب درمانی
اگر احساس درد شدیدتری می کنید باید از روشهای آب درمانی استفاده کنید. شناور بودن در آب میتواند نیروی جاذبه زمین را خنثی کند و مقدار فشار روی بدن و ستون مهرهها را به طور چشمگیری کاهش دهد.
ماساژ درمانی
ماساژ درمانی یکی از روشهای غیرتهاجمی است که در کنار دیگر روشها برای درمان دردهای کمر و عضلانی به خصوص دیسک کمر استفاده میشود. از فواید ماساژ درمانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود گردش خون
- شل شدن عضلهها و بهبود دامنه حرکتی
- افزایش میزان اندروفین
روش های مختلف ماساژ
- سوئدی
- عمیق بافت
- نقطه ای
- به وسیله سنگ داغ
- ماساژ شیاتسو
حالت مناسب خواب
حالتهای مختلفی میتواند در خواب به تسکین درد این بیماری کمک کند. قرار گرفتن در حالتی که فشار بر روی ستون فقرات کم باشد میتواند درد را به حداقل خود کاهش دهد. از این روشها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
1.اسفاده از بالشت در زیر زانو میتواند از میزان فشار بر روی ناحیه پایین کمر کاهش دهد.
2.خوابیدن به بغل و قرار دادن یک بالشت در بین زانوها باعث میشود ستون مهرهها مستقیم قرار گیرند و پایین کمر در حالت تعادل باشد.
خلاصه
دیسک کمر به دلیل ضعف در عضلات کمر در اثر افزایش سن یا اتفاقات ناگوار دیگر رخ میهد. این بیماری معمولا از سن 30 سالگی به بعد افراد را درگیر میکند. اما ممکن است در افراد 20 تا 30 سال نیز مشاهده شود اما بسیار نادر است. این مشکل به دلایل مختلفی مانند نشستن با حالات نادرست، استرس و فشار و یا استفاده بیش از اندازه از کامپیوتر به وجود آید و از شایعترین علائم آن میتوان به درد در قسمت پایین کمر و ضعف عضلانی اشاره کرد. در برخی موارد میتوان با استراحت و رعایت نکاتی ساده، از پیشرفت این مشکل جلوگیری و آن را درمان کرد. اما در صورتی که وضعیت بیماری وخیم باشد، باید با توصیه پزشک روش های درمانی دیگری مانند جراحی را در پیش گرفت. بنابراین بهتر قبل از بروز این عارضه از عوامل ایجاد کننده آن دوری کرد.
به نظر شما چه عواملی بیشترین تاثیر را در پیدایش دردهای ناحیه کمر دارند؟؟