قاعدگی نامنظم
بدن هر خانم با دیگری متفاوت است. بنابراین طبیعی است که قاعدگی های آنها نیز با یکدیگر متفاوت باشد. قاعدگی برخی خانم ها بسیار دقیق بوده و سر وقت اتفاق می‌افتد. اما این وضعیت در مورد برخی دیگر غیرقابل پیش بینی است. دوره قاعدگی 3 تا 7 روز به طول می‌انجامد و از سن بلوغ تا 45 الی 55 سالگی ادامه دارد. بطور معمول هر خانم هر 21 تا 35 روز پریود می‌شود و بطور میانگین می‌توان گفت این چرخه 28 روزه است. در ادامه در مورد علت و درمان قاعدگی نامنظم بیشتر صحبت خواهیم کرد.
علت قاعدگی یا پریود نامنظم
پریود بخشی از چرخه قاعدگی بانوان است که در این دوره دیواره رحم جدا شده و فرد از واژن خونریزی می‌کند. این وضعیت که بصورت ماهانه رخ می‌دهد و به پاکسازی رحم کمک می‌کند. خونریزی در 2 روز اول شدیدتر است و به مرور از شدت آن کم می‌شود. زمانی شما دچار قاعدگی نامنظم می‌شوید که زمان بین دوره ها تغییر کند یا تعداد روزهای پریود متفاوت شود و یا در طول هر دوره خون کمتر یا بیشتری را از دست بدهید. موارد مختلفی می‌توانند موجب بی نظمی در قاعدگی شوند. مانند ناهماهنگی در سطح هورمون های استروژن و پروژسترون که در دخترانی که تازه به سن بلوغ رسیده اند و بانوان یائسه بیشتر دیده می‌شود.
سایر علت ها شامل موراد زیر می‌شوند:
- داشتن وسایل داخل رحم مانند IUD
- ورزش شدید یا بیش از اندازه
- افزایش یا کاهش وزن شدید
- استفاده از برخی داروها یا در تغییر در قرص های ضد بارداری
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- قرار داشتن در دوران بارداری و شیردهی
- استرس و اضطراب
- کم کاری و یا پرکاری تیروئید
- ضخیم شدن دیواره رحم
- فیبروئید رحم (تومورهای خوش خیم)
- ابتلا به بیماری التهابی لگن یا PID
- چسبندگی پوشش داخلی رحم یا سندروم آشرمن (این اتفاق نادر بوده و کمتر رایچ است)
اگر مشکل شما مربوط به هرکدام از موارد ذکر شده باشد، باید به درمان قاعدگی نامنظم خود اقدام کنید.
تشخیص
برای تشخیص این بهم خوردگی نظم، پیش از درمان قاعدگی نامنظم، اقداماتی تشخیصی صورت می‌گیرد که در زیر به آنها اشاره کردیم:
- آزمایش خون: برای تشخیص کم خونی، مشکلات تیروئیدی و لخته شدن خون، از فرد نمونه خونی تهیه می‌شود.
- آزمایشPAP یا پاپ اسمیر: در این تست از وجود یا عدم وجود عفونت و سلول های سرطانی در دهانه رحم، اطمینان پیدا می‌کنند.
- سونوگرافی لگن: در این سونوگرافی تصاویری برای چک کردن مشکلات رحم، تخمدان ها و لگن به دست می‌آید.
- بیوپسی آندومتر: برای بررسی مشکلات احتمالی رحم، پزشک میتواند از آزمایش بیوپسی استفاده نماید. در این روش با نمونه برداری از بافت رحم، آن را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. همچنین پزشک میتواند با بکار بردن هیستروسکوپی و استفاده از یک لوله پیشرفته، داخل رحم شما را مشاهده کند.
- سونوهیستروگرام: در سونوهیستروگرام که نوعی سونوگرافی است، مایعی را به داخل رحم برای تصویربرداری از حفره آن تزریق می‌کنند. پولیپ یا فیبروم میتواند توسط این روش تشخیص داده شود.
- تست بارداری: انجام تست بارداری نیز برای ارزیابی علت پریودی نامنظم انجام می‌گیرد.
درمان
درمان قاعدگی نامنظم بستگی به علت ایجاد آن دارد. بطور مثال بی نظمی هایی که در ابتدای دوران بلوغ و یا در یائسگی اتفاق می‌افتند، به مروز زمان برطرف می‌شوند. اما در مورد دلایل دیگر باید کمی بیشتر فکر کرد.
معمولا سندروم تخمدان پلی کیستیک و کم کار بودن تیروئید از رایج ترین علت های ایجاد این بی نظمی هستند که باید تاثیر آنها را کاهش داد. در واقع مقصود از درمان، برقراری تعادل و هماهنگی بین هورمون هاست. بطور مثال اگر به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا باشید، پزشک استفاده از قرص های ضدبارداری و اگر به کم کاری تیروئید دچار باشید، مصرف هورمون های تیروئید را به شما توصیه می‌کند.
بطور کلی مواردی در رابطه با درمان قاعدگی نامنظم وجود دارد که در زیر آنها را بیان کردیم:
تغییر در روش کنترل بارداری
اگر با استفاده از روش های پیشگیری و کنترل بارداری، درگیر پریود های نامنظم می‌شوید، پزشک میتواند روش های دیگری را به شما توصیه کند. بطور مثال همانطور که گفتیم، استفاده از IUD میتواند باعث تغییر در نظم قاعدگی شود.
تغییر در سبک زندگی
برخی از بانوان به دلیل انجام ورزش های شدید و زیاد از حد، شاهد بی نظمی در پریودی خود هستند. این افراد بهتر است از شدت تمرینات خود بکاهند و از مربی خود در خصوص کاهش تمرینات کمک بگیرند. همچنین اگر فردی هستید که در موارد بسیاری درگیر استرس و تنش می‌شوید، می‌توانید با کمک گرفتن از یک مشاور و یادگیری روش های مدیریت استرس، این شرایط را کنترل کنید.
تغییر وزن شدید نیز میتواند روند تخمک گذاری را دشوار کند. بنابراین سعی کنید اگر قصد افزایش یا کاهش وزن دارید، در این مورد با یک متخصص تغذیه صحبت کنید.
هورمون درمانی
گفته شد که پریودی نامنظم در اکثر مواقع به دلیل عدم هماهنگی بین هورمون ها رخ می‌دهد. پزشکان متخصص در این شرایط برای درمان قاعدگی نامنظم معمولا قرص های ضد بارداری که دارای هورمون های استروژن و پروژسترون هستند را برای بیمار تجویز می‌کنند. داروی دیگری به اسم پروژستین وجود دارد که میتواند برای شروع قاعدگی کمک کننده باشد. در صورتی که در این وضعیت قصد بارداری داشته باشید، پزشک روش های هورمون درمانی دیگری را برای شما بکار می‌برد.
جراحی
در موارد دیگر، مشکلات ساختاری رحم یا لوله های فالوپ، بی نظمی قاعدگی را سبب می‌شوند. برای اینگونه اختلالات که ممکن است در اثر نقص های مادرزادی نیز رخ داده باشند، پزشک عمل جراحی را برای درمان آن بکار می‌برد.
توصیه های خانگی برای درمان بی نظمی قاعدگی
استفاده از ویتامین D
ویتامین D علاوه بر اینکه با جذب کلسیم، به سلامت استخوان ها و دندان ها کمک می‌کند، میتواند برای تنظیم پروسه تخمک گذاری نیز موثر باشد. بر اساس یک آزمایش بالینی مشخص شده که استفاده از این ویتامین به همراه کلسیم و داروی متفورمین، میتواند به درمان قاعدگی نامنظم و تنظیم چرخه آن کمک کند.
انجام یوگا
ورزش یوگا که نوعی مراقبه جسمانی است، میتواند بر تنظیم قاعدگی تاثیر مثبت بگذارد. طبق تحقیقات انجام گرفته، این ورزش ممکن است هورمون های بدن را به تعادل برساند.
استراحت کافی
اگر شما در طول روز خواب کافی و مناسبی نداشته باشد، هورمون های بدن می‌توانند از تعادل خارج شده و ضعیف شوند. برای داشتن خواب راحت کافیست چند نکته ساده را رعایت کنید؛
- عدم مصرف کافئین قبل از خواب
- قرار ندادن تلوزیون در اتاق خواب
- کار نکردن با وسایل الکترونیکی مانند لپ تاپ و موبایل در تخت
- چرت نزن قبل از خواب اصلی
بکار بردن طب سوزنی
طبق تحقیقات، مشخص شده انجام طب سوزنی، میتواند سطح هورمون محرک فولیکول را پایین بیاورد. در نتیجه میتواند به درمان قاعدگی نامنظم در افراد مبتلا به این مشکل کمک کند. بر اساس تجربه برخی افراد، این روش میتواند گرفتگی های عضلانی را نیز در زمان پریودی تسکین دهد.
آناناس
در برخی موارد التهاب ها و عفونت ها باعث بر هم خوردن نظم پریود می‌شوند. آناناس آنزیمی به نام بروملین دارد که به بهبود عملکرد رحم و کاهش التهابات کمک کرده و تا حدودی گرفتگی عضلات را نیز از بین می‌ببرد.
اینوزیتول
در بدن نوعی کربوهیدرات به نام اینوزیتول تولید می‌شود که بر نحوه مصرف انسولین در بدن و هورمون محرک فولیکول تاثیرگذار است. این ماده همچنین میتواند با تقویت تخمک گذاری به بهبود عملکرد تخمدان ها کمک کند. اینوزیتول را می‌توان از موادی مانند طالبی، حبوبات، مرکبات و انواعی از گوشت قرمز دریافت کرد.
دارچین
دارچین میتواند سطح انسولین خون را تنظیم کرده و بر روی هورمون های قاعدگی تاثیر بگذارد. از طرفی دارای اینوزیتول بوده که برای افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک بسیار مناسب است.
زردچوبه
زرد چوبه ماده ای ضد التهابی بوده که میتواند به درمان قاعدگی نامنظم کمک کند. زردچوبه همچنین دارای ماده ای با نام کورکومین است. بر اساس شواهد، این ماده میتواند در به تعادل رسیدن هورمون های استروژن و آندروژن موثر باشد.
گیاه پنج انگشت
این گیاه علاوه بر اینکه میتواند سطح هورمون پروژسترون را برای تنظیم قاعدگی بالا ببرد، میتواند تاثیر نشانه های سندروم پیش از قاعدگی را نیز کاهش دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمایید
اگر قاعدگی منظم شما، اکنون از الگوی همیشگی خود خارج شده است، باید به آن رسیدگی کنید. در اینجا بهتر است با پزشک متخصص زنان و زایمان در مورد درمان قاعدگی نامنظم خود صحبت نمایید. زیرا این اختلال میتواند نشانه بارداری یا مشکلات سلامتی دیگری باشد.
اگر هر یک از نشانه های زیر ار مشاهده کردید، بهتر است به پزشک خود مراجعه نمایید:
- اگر در طول یک سال 3 یا چندین دوره پریود های خود را از دست می‌دهید.
- چرخه قاعدگی بیشتر 35 روز و کمتر از 21 روز زمان ببرد.
- در قاعدگی های خود بیش از حد معمول خونریزی دارید.
- خونریزی قاعدگی شما بیشتر از 7 روز طول بکشد.
- در زمان پریود، درد غیرقابل تحملی را پیش بینی می‌کنید.
نتیجه گیری
بی نظمی در پریودی به علت های متفاوتی رخ می‌دهد. این وضعیت با روش های مختلفی نیز تشخیص داده می‌شود. بنابراین باید برای درمان آن با توجه به دلیل ایجاد شده، روش درمانی پزشکی را برگزینید. با این حال روش های خانگی فراوانی نیز وجود دارند که می‌توان آنها را برای شرایط مختلف امتحان کرد. اما در شرایطی خاص، که آنها را برای شما بیان کردیم، باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کرد تا بتوان از مشکلاتی که احتمال دارد در آینده ایجاد شوند، جلوگیری کرد. با این وجود باز هم برخی افراد هستند که از درمان اجتناب می‌کنند.
اکنون سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که در صورت اقدام نکردن برای درمان قاعدگی نامنظم، چه عوارضی ممکن است برای فرد به وجود آید؟
