عصب کشی چیست؟
عصب کشی دندان به معنای خارج کردن ریشه دندان، تمیز کردن، شکل و فرم دادن به فضای کانال تراپی و در نهایت پر کردن آن برای پیشگیری از نفوذ باکتری هاست. در واقع در این عمل، بخش داخلی و نرم دندان را از بین می‌برند. این بخش نرم یا همان پالپ، از یک سری بافت و عروق خونی تشکیل شده است. این بافت ها باعث رشد دندان می‌شوند. اگر این ناحیه به هر دلیل باعث آزار و ناراحتی فرد شود، طبق نظر متخصص فرد باید عمل عصب کشی انجام دهد.
عصب کشی هنگامی لزوم پیدا می‌کند که پالپ دندان درگیر آسیب، التهاب و عفونت شده باشد. گاهی اوقات در صورت از بین رفتن پالپ، تاج دندان می‌تواند دست نخورده باقی بماند.
عوامل آسیب زننده به پالپ دندان
- ایجاد ترک و شکستگی در دندان
- صدمه یا ضربه دیدن دندان
- تحلیل دندان ها و بیماری های لثه
- انجام فرایند های مختلف درمانی دندانپزشکی روی یک دندان
- وجود حفره و پوسیدگی به دلیل عدم مراقبت از دندان
نشانه های عفونت دندان
عوامل زیادی وجود دارند که باعث عفونت این عضو از بدن شده و آن را نیازمند عصب کشی دندان می‌کند. رایج ترین این علائم شامل موارد زیر می‌شود:
- تغییر رنگ دندان
- درد دندان بدون علت خاص
- درد دندان در هنگام خوردن مواد غذایی
- لق شدن و تکان خوردن دندان
- تورم در لثه
- احساس درد در غدد لنفاوی سر و گردن
- بیرون آمدن چرک از لثه
به مرور زمان و با پراکنده شدن عفونت پالپ، دندان از بین می‌رود و باعث می‌شود درد را احساس نکنید. اما این به معنای درمان دندان شما نیست. بلکه عفونتی که گسترش پیدا کرده به کانال های دندان شما رسیده است.
یکی از عوامل مهم دیگری که وضعیت پالپ دندان را بدتر می‌کند، عدم ترمیم پوسیدگی است که باعث نفوذ میکروب به بافت داخل دندان می‌شود. در زمان بروز پوسیدگی بر روی دندان، باید فورا به آن رسیدگی شود. در صورت عدم درمان آن، این وضعیت با تخریب مینای دندان و عاج آن، به پالپ نفوذ پیدا می‌کند و موجب التهاب آن می‌شود.
اگر اثر این عوامل شدید باشد، فرد به عصب کشی دندان احتیاج پیدا می‌کند.
مراحل انجام عصب کشی دندان
مرحله اول:
در ابتدا، برای بررسی میزان آسیب دندان، عکس OPG از دندان گرفته می‌شود. پس از تشخیص آسیب، پزشک داروی بی حس کننده ی موضعی را بر روی لثه قرار می‌دهد. بعد از بی حسی، لوله ای پلاستیکی را برای خارج کردن بزاق و دیگر مایعات در دهان قرار می‌دهند. سپس پزشک، پوسیدگی های دندان را برمی‌دارد و عاج دندان را برای دسترسی به پالپ باز می‌کند. توسط یک وسیله کوچک، عفونت ها را نیز از دندان خارج می‌شود.
مرحله دوم:
در این مرحله پس لز بی حس شدن دندان، دندانپزشک، قسمت بالای دندان (عاج دندان) را شکافته و پالپ آلوده را با وسیله ای به نام file از دندان خارج می‌کند.
مرحله سوم:
پس از خارج کردن پالپ، دندانپزشک برای سرکوب عفونت و عدم بروز مجدد آن، محل باز شده در دندان را با آنتی بیوتیکی پوشش می‌دهد. پس از تمیز شدن کانال ها، متخصص، دندان را با خمیر سیلر و ماده ای به نام گوتاپرکا پر می‌کند. در بسیاری از موارد پزشک آنتی بیوتیک هایی را برای مدیریت این عفونت برای فرد تجویز می‌کند.
مرحله چهارم:
در این مرحله دندانپزشک از همان شکاف ایجاد شده در بالای دندان آن را می‌بندد. همچنین توسط سیلانت، انسدادی در سوراخ ها به وجود می‌آورد تا کانال با بزاق دهان تماس نداشته باشد.
نکات بعد از عصب کشی دندان
- پس از اتمام عمل عصب کشی، اثر داروی بی حسی به مرور زمان از بین می‌رود. در این شرایط در قسمت دندان مورد نظر و لثه احساس درد کمی شروع می‌شود. گاهی اوقات لثه نیز متورم می‌شود. در این شرایط فرد به تجویز پزشک از ایبوپروفن یا استامینافون استفاده می‌کند. اما در صورتی که این درد تا زمان طولانی ادامه دار باشد، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
- بهتر است پس از عصب کشی دندان، از خوردن و جویدن خوراکی ها با دندان پر شده پرهیز کنید.
- معمولا 1 تا 3 روز پس از عصب کشی باید به دندان پزشک خود مراجعه کنید. در این ویزیت پزشک شما با گرفتن عکس اشعه ایکس از دندان، از عدم وجود عفونت و از بین رفتن کامل آن اطمینان حاصل می‌کند. اما در هر صورت، باید از دندانی که عصب کشی شده مانند دندان های سالم محافظت کرد.
- گاهی آسیب وارد شده به دندان بسیار زیاد است و مینای دندان نمی‌تواند عصب کشی را تحمل کند. در این شرایط ممکن است دندان از بین برود. بنابراین با تشخیص پزشک، دندان باید کشیده شود.
- در عصب کشی دندان، بافت زنده از بین می‌رود. در صورتی که در محل اتصال نگهدارنده های دندان به لثه اتفاقی نیفتد، عمر عصب کشی می‌تواند طولانی باشد.
سخن پایانی
می‌دانیم که دندان یکی از عضوهای بدن است که در صورت آسیب دیدن می‌تواند علاوه بر ایجاد درد و ناراحتی و سلب آسایش، هزینه های گزافی را به همراه آورد. در نتیجه استفاده روزانه از نخ دندان و مسواک، کاهش مصرف شیرینی‌جات و… می‌تواند تا میزانی از پوسیدگی دندان ها پیشگیری کند. اگر نشانه هایی از پوسیدگی را بر روی دندان خود مشاهده کردید، برای جلوگیری از تشدید آن، حتما به دندان پزشک مراجعه نمایید و سهل انگاری را کنار بگذارید. بدیهی است که دندان ها با آسیب دیدن قابل ترمیم نخواهند بود؛ بنابراین لازم است پیش از رخ دادن هرگونه مشکل جدی به آنها رسیدگی کنید.
