عارضه عفونی ویپل
بیماری ویپل یک بیماری عفونی است که توسط نوعی باکتری به نام Tropheryma whipplei ایجاد می‌شود. این بیماری روده ای و نادر، می‌تواند اندام های مختلف بدن مانند مغز، قلب، چشم، پوست، مفصل و ریه را تحت تاثیر قرار دهد. اگر این مشکل درمان نشود، می‌تواند سبب مرگ فرد مبتلا گردد.
مردان در ابتلا به این بیماری از بانوان مستعدتر هستند. در واقع %87 افرادی که به ویپل درگیر می‌شوند، مردانی هستند که بین 40 تا 60 سال سن دارند. همچنین در مکان هایی که بهداشت به میزان کافی رعایت نمی‌شود یا آب شیرین در آنجا وجود ندارد، احتمال بیشتری برای درگیری افراد به این عارضه وجود دارد.
علائم
بیماری ویپل در افراد مختلف، نشانه های متفاوتی را ظاهر می‌کند و با ایجاد اختلال در متابولیسم، مانع از جذب مواد مغذی در بدن می‌شود. به همین دلیل، همانگونه که گفتیم، اندام های مختلف بدن را نیز دچار اختلال می‌کند.
مرسوم ترین نشانه های ویپل عبارتند از:
- ضعف بدنی
- تب
- خستگی
- از دست رفتن اشتها
- کاهش وزن بیش از اندازه
- اسهال مزمن و گاهی خونی
- کاهش بینایی
- چشم درد
- کم خونی و کاهش گلبول های قرمز خون
- درد شدید در ناحیه مفصل ها
- درد معده و نفخ
- تیره شدن و تغییر رنگ پوست در برابر نور خورشید
- اندوکاردیت ( در موارد محدودی گزارش شده است)
در صورتی که تعدادی از این علائم را در خود مشاهده کردید، در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید.
با پیشرفت ویپل، اثرات منفی آن بر روی سیستم عصبی مرکزی یا همان CNS آغاز شده و می‌تواند علائم زیر را برای فرد ایجاد کند. در این مرحله، بیماری می‌تواند مرگبار باشد:
- زوال عقل
- بی خوابی
- کاهش یا از دست رفتن شنوایی
- بینایی ضعیف و بروز مشکلاتی مانند یووئیت
- نارسایی قلبی
- درد قفسه سینه
- سوفل قلبی
- پریکاردیت (تورم کیسه قلبی)
- ضعف عضلانی
- التهاب غدد لنفاوی
- آنسفالیت (نوعی اختلال مغزی)
- کاهش گلبول های قرمز خون
- مشکلات شخصیتی
- تشنج
- اختلال در تحرک و راه رفتن
- بی حسی
- ضعف حافظه
علت
همانگونه که گفتیم، یک ارگانیسم باکتریایی به نام Tropheryma whipplei، بیماری ویپل را به وجود می‌آورد. این باکتری با ایجاد زخم های داخلی و ضخیم کردن بافت های بدن، عفونت شدیدی را ایجاد می‌کند. این عفونت که معمولا در روده کوچک به وجود می‌آید، می‌تواند بر روی بسیاری از سیستم های بدن تاثیر منفی بگذارد.
در روده پرزهایی قرار دارند که سبب جذب مواد مغذی می‌شوند. اگر این پرز ها تغییر شکل داده و ضخیم شوند، دیگر قادر به جذب مواد مغذی برای بدن نخواهند بود. افرادی که معمولا در تجزیه پروتئین ها دچار مشکل هستند، بیشتر به بیماری ویپل درگیر می‌شوند.
محققان در مورد این باکتری اطلاعات زیادی در دسترس ندارند و دقیقا مطلع نیستند که به چه صورت به انسان انتقال پیدا می‌کند. برخی از آنها نیز بر این باورند که افراد مبتلا ممکن است در سیستم ایمنی بدن خود نقصی ژنتیکی داشته باشند و به همین علت بیشتر از دیگر افراد در مواجهه با این بیماری ضعیف می‌شوند.
از طرفی این بیماری مانند بیماری هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا مسری نیست و با قرار گرفتن در برابر فرد مبتلا به آن درگیر نمی‌شوید.
به دلیل اینکه این بیماری علائم مشابهی با دیگر بیماری ها مانند بیماری سلیاک یا اختلالات عصبی دارد، تشخیص آن دشوار است. روش های مختلفی برای تشخیص بیماری ویپل وجود دارد که در ادامه آنها را برای شما شرح می‌دهیم.
تشخیص
آندوسکوپی
ضایعات و زخم ها اولین علائمی هستند که می‌توان با کمک آنها ویپل را در بدن فرد شناسایی کرد. در طی عمل آندوسکوپی، یک لوله کوچک و انعطاف پذیر از طریق گلو به روده کوچک فرستاده می‌شود. در انتهای این لوله، دوربین کوچکی قرار دارد. با استفاده از این وسیله پزشک می‌تواند دیواره های روده شما را بررسی کند. وجود دیواره‌ی ضخیم با پوشش خامه ای، احتمال ابتلا به این بیماری را در فرد افزایش می‌دهد.
بیوپسی یا نمونه برداری
پزشک متخصص می‌تواند در طی عمل آندوسکوپی نمونه ای از بافت روده را جدا کند. سپس روی نمونه مورد نظر آزمایشی را برای اطمینان از وجود باکتری ایجاد کننده بیماری ویپل انجام می‌دهد. اینگونه آزمایشات می‌توانند وجود عفونت را تایید کنند.
واکنش زنجیره ای پلیمراز
آزمایشی با نام واکنش زنجیره ای پلیمراز یا PCR عملی بسیار حساس و تخصصی است. در این آزمایش DNA باکتری T.whipplei از نمونه بافت های بدن بیمار، تقویت و تکثیر می‌شود. اگر این باکتری در بافت بدن شما وجود داشته باشد، شواهد و نشانه هایی از آن رؤیت می‌شود. روش PCR زمانی بکار برده می‌شود که روش هایی دیگر بی نتیجه بمانند.
آزمایش خون
پزشک می‌تواند به شما انجام آزمایش خون کاملی را توصیه کند. مقادیر کم گلبول های قرمز و آلبومین در خون، در طی این آزمایشات مشخص می‌شوند. موارد ذکر شده نشانه هایی از کم خونی بوده که این مورد نیز از علائم ابتلا به بیماری ویپل محسوب می‌شود.
درمان
در حال حاضر استفاده از آنتی بیوتیک ها، اولین درمانی است که برای بیماری ویپل در نظر گرفته می‌شود. این داروها می‌توانند از کشنده بودن علائم بیماری پیشگیری کنند. درمان با پنی سیلین، با یا بدون آنتی بیوتیک ها نیز می‌تواند صورت بگیرد. همچنین باید در نظر بگیرید که این وضعیت ممکن است عود کند (ماه ها یا سال ها پس از درمان اولیه) و سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین باید هر دارو را طبق دستور پزشک و طی دوره های مشخصی استفاده کرد.
با در پیش گرفتن درمان های موثر، مخاط روده کوچک به حالت عادی بازگشته، باکتری ها پس از مدتی از بین می‌روند و پرزهای روده به شکل اولیه خود باز خواهند گشت.
گزینه های درمانی دیگری نیز وجود دارند که می‌توانید آنها را کار ببرید:
- مصرف کافی مایعات
- استفاده از مکمل های آهن یا اسید فولیک در صورت بروز کم خونی
- مصرف مکمل های ویتامین K، ویتامین D، منیزیم و کلسیم
- استفاده از رژیم غذایی مناسب بیمار دارای کالری، پروتئین و ویتامین جهت پیشگیری از ابتلا به سوء تغذیه
- بکار بردن کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب
- مصرف داروهای غیراستروئیدی ضد درد
پیشگیری
در برخی موارد می‌توان با رعایت نکاتی تا حدودی از سرایت این بیماری جلوگیری کرد. بکار بردن دستکش هنگام کار با آب و خاک در فضاهای باز و استفاده از ماسک در برخی مواقع خاص (کار در فاضلاب)، نمونه ای از این موارد هستند. در صورتی که بدن شما با خاک و آب کثیف تماس پیدا کرد، باید در اصرع وقت آن را از روی بدن خود پاک کنید.
خلاصه
بیماری ویپل عفونتی باکتریایی است که معمولا آقایان در رنج سنی 40 تا 60 سال را درگیر می‌کند. اما احتمال ابتلای افراد دیگر نیز به ویپل وجود دارد. ویپل در صورت جدی تلقی نشدن، می‌تواند مرگ شخص را به دنبال داشته باشد. اما در صورتی که در زمان مناسب این مشکل را تشخیص بدهید و روش های درمانی را آغاز کنید، نشانه های آن در طی 1 ماه رفع خواهند شد. بهتر است استفاده از داروهای آنتی بیوتیک را با توصیه پزشک خود ادامه دهید و از عود این مشکل جلوگیری کنید.
? اگر شما نیز در این شرایط قرار داشته اید، تجربیات خود را در مورد این موضوع با ما در میان بگذارید.
