اختلالی به نام ام اس
بیماری ام اس ( MS ) یا مالتیپل اسکلروز یکی از بیماری هایی است که به مشکلات مغز و نخاع مربوط می‌شود. در این بیماری که نوعی بیماری خود ایمنی است، سیستم ایمنی بدن به غلاف میلین (لایه محافظ بر روی فیبرهای عصبی) حمله ور شده و به آن آسیب می‌زند. این صدمات در توانایی سیستم عصبی در ارتباط با دیگر اعضای بدن اختلال به وجود آورده و سبب می‌شوند پیام های الکتروشیمیایی به درستی به قسمت های مختلف بدن نرسد و در نهایت با از بین بردن اعصاب، مشکلات جسمی زیادی را ایجاد میکند.
علائم و نشانه های این بیماری با توجه به اینکه میزان صدمات عصبی تا چه حدی باشد، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به طور مثال برخی ممکن است توانایی حرکت کردن را از دست بدهند اما برخی دیگر با تعداد محدودی از این نشانه ها مواجه می‌شوند. در ادامه قصد داریم نشانه های این بیماری و روش های درمان آن را شرح دهیم. در این مطلب ما را همراهی کنید.
نشانه های بیماری ام اس ( MS )
همانطور که گفتیم، این علائم در افراد مختلف به صورت های متفاوت بروز میکند؛ مانند:
- مشکلات بینایی: مثل درد در پشت چشم ها، تاری دید، دوبینی و گاهی اوقات از دست دادن بینایی بصورت کلی یا جزئی
- اسپاسم های عضلانی: گرفتگی های عضلانی به دلیل آسیب به عصب هایی اتفاق می‌افتند که پیام مغز را به ماهیچه ها می‌رسانند. این حالت آزار دهنده، حرکت را برای عضله ها دشوار میکند.
- بی اختیاری ادرار: بسیاری از افراد مبتلا به بیماری ام اس ( MS ) در دفع ادرار یا مدفوع خود دچار بی اختیاری یا مشکلاتی مانند اسهال می‌شوند.
- افسردگی و بی حالی: بسیاری از افرادی که درگیر این بیماری هستند، علاوه بر آسیب های جسمی، دچار صدمات روحی نیز می‌شوند. تحریک پذیری روانی و تغییرات خلق و خو در این اشخاص افزایش یافته و احساس افسردگی در بر آنها غلبه میکند.
- بی حسی دست و پا: ضعف و بی حسی در اندام ها، از نشانه های رایج بیماری ام اس ( MS ) بوده که معمولا در پاها یا یک سمت بدن رخ می‌دهد.
- از دست دادن حافظه: ضعف در حافظه و عدم توانایی در تمرکز کردن از علائم اولیه این وضعیت محسوب می‌شود.
از دیگر علائم بیماری مالتیپل اسکلروز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکلات جنسی
- لکنت زبان و مشکل در تکلم
- خستگی
- سرگیجه
- لرزش اندام ها
- احساس ضعف در مقابل آب و هوای سرد
- زودرنج شدن
- گوشه گیر شدن
- هضم دیرهنگام غذا
انواع بیماری ام اس ( MS )
ام اس مقدماتی
CIS یا ام اس مقدماتی مرحله ای است که برخی متخصصان آن را شروع این بیماری می‌دانند. علائم کمی بروز پیدا میکند و پزشکان سعی می‌کنند با دارو جلوی پیشرفت این بیماری را بگیرند.
ام اس عود کننده کاهش یابنده
در این نوع از ام اس که بیشتر افراد به آن درگیر می‌شوند، در یک دوره علائم شدید تر شده (عود کننده) و در دوره دیگری علائم بهبود یافته و کاهش پیدا می‌کنند (کاهش یابنده). در این دوره بهبود، بخشی از آسیب های غلاف میلین جبران می‌شوند.
ام اس با پیشروی اولیه
در این نوع از بیماری ام اس ( MS ) بیماری بطور آهسته ای پیشرفت میکند. در این نوع از این بیماری اختلالات اندام به مرور زمان رخ می‌دهند و فرد وارد دوره بهبودی نمی‌شود. ام اس با پیشروی اولیه در 10 تا 15 افراد اتفاق می‌افتد.
ام اس با پیشروی ثانویه
این مرحله زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به نوع عود کننده کاهش یابنده مبتلا شده باشد و عصب ها قابل ترمیم نباشند. بیماری ام اس ( MS ) با پیشروی ثانویه در مراحل انتهایی این بیماری رخ می‌دهد و در آن نشانه ها کاهش نمی‌یابند و به مرور بیشتر خواهند شد.
ام اس عود کننده افزایش یابنده
این نوع ام اس در افراد بسیار کمی به وجود می‌آید. در این مرحله، بیماری بطور مداوم پیشرفت میکند و حملاتی در طی آن رخ می‌دهد.
عوامل خطر آفرین
سن: با اینکه این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما در بین افراد 16 تا 60 سال بیشتر رایج است.
سابقه ژنتیکی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به MS مبتلا شده باشد، احتمال آنکه شما نیز درگیر این بیماری شوید، بالا می‌رود.
جنسیت: بانوان در این زمینه بیشتر از مردان مستعد هستند.
نژاد: اشخاص سفید پوست بیشتر در معرض ابتلا به MS قرار دارند.
ویتامین D: در صورتی که ویتامین D بدن شما در سطح پایینی قرار داشته باشد یا به میزان کافی در مقابل نور خورشید قرار نگیرید، احتمال ابتلا به بیماری ام اس ( MS ) در شما بالا خواهد رفت.
وضعیت آب و هوا: بروز این بیماری در کسانی که در اقلیم معتدل زندگی می‌کنند، بالاتر است.
مبتلا بودن به بیماری خود ایمنی: دچار بودن به بیماری هایی مانند دیابت نوع 1، بیماری های مربوط به تیروئید و روده‌ی ملتهب، خطر بروز MS را افزایش می‌دهد.
مصرف سیگار و دیگر دخانیات: مضرات مصرف دخانیات بر کسی پوشیده نیست. در این زمینه نیز مصرف سیگار تاثیرگذار است.
عوارض بیماری ام اس ( MS )
- گرفتگی های عضلانی
- فلج شدن پاها
- مشکل در غذا خوردن
- مشکلات عاطفی
- مشکلات ذهنی مانند از دست دادن حافظه
تشخیص
روش های مختلفی برای تشخیص بیماری ام اس ( MS ) وجود دارد اما معمولا برای رد کردن احتمال ابتلا به بیماری های مشابه انجام می‌شوند. موارد زیر می‌تواند در این زمینه صورت بگیرد:
- نمونه برداری از مایع مغزی نخاعی: برداشتن مایع نخاعی از کانال ستون فقرات و ارسال به آزمایشگاه
- آزمایش خون
- MRI: به منظور بررسی ضایعه های ایجاد شده احتمالی توسط این بیماری در مغز و نخاع
- آزمایش پتانسیل برانگیخته: در این آزمایش پالس های عصبی تولید شده در پاسخ به محرک ها ثبت و آنالیز می‌شوند.
درمان
روش درمانی قطعی برای بیماری ام اس ( MS ) وجود ندارد. اما با یک سری روش های درمانی می‌توان نشانه های آن را کاهش داد که شامل موارد زیر می‌شوند:
- درمان با دارو
- فیزیوتراپی
- تحریک مغناطیسی مغز
- پلاسمافرز
داروها
داروهایی مانند اینترفرون بتا، گلاتیرامر استات، تریفلونومید، ناتالیزوماب، آلمتوزوماب و دالفامپریدن به ترتیب برای کاهش حملات، پیشگیری از حمله سیستم ایمنی به غلاف میلین، کم کردن حملات، جلوگیری از پیشروی سلول های ایمنی صدمه زننده به سمت مغز و نخاع، کاهش موارد عود بیماری ام اس ( MS ) و افزایش سرعت راه رفتن استفاده می‌شوند. داروهای دیگری نیز در این زمینه بکار می‌روند که تمامی این ها باید توسط پزشک برای بیمار تجویز شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست می‌تواند تمرین های حرکتی و تقویتی را به بیمار آموزش دهد تا فرد مبتلا، ضعف اندام های خود را مدیریت کرده و نیازهای روزانه خود را برطرف کند. حرکات آموزشی در موارد زیر می‌توانند موثر واقع شوند:
- حفظ تعادل بدن
- کاهش درد
- کاهش خستگی
- بهبود ضعف های عضلانی
- ذخیره انرژی بدنی
تحریک مغناطیسی مغز
یکی از روش هایی که با آن می‌توان علائم بیماری ام اس ( MS ) را درمان کرد، تحریک الکتریکی مغز است. در این روش سعی می‌شود با سیگنال های مغناطیسی، بخش های مختلف مغز را وادار به فعالیت کنند. این روش معمولا برای کسانی استفاده می‌شود که طی این بیماری دچار افسردگی شده اند و داروهای ضد افسردگی بر روی آنها تاثیر نمی‌گذارد. تحریک مغناطیسی مغز در یک جلسه معمولا 1 ساعت یا کمتر به طول می‌انجامد.
پلاسمافرز
پلاسمافرز یا تعویض پلاسما روشی است که در آن پلاسما را از سلول های خونی جدا کرده و پس از ادغام سلول های خونی با محلولی پروتئینی، آن را به بدن شما برمی‌گردانند. زمانی که داروهای استروئیدی بر روی بیمار تاثیر نداشته باشد، از این روش برای درمان بیماری ام اس ( MS ) استفاده می‌شود.
درمان های خانگی و جایگزین
انجام اموری مانند فعالیت فیزیکی، یوگا، مدیتیشن، ترک سیگار، استفاده از رژیم غذایی سالم و مناسب و حتی طب سوزنی می‌تواند وضعیت جسمی و روحی شخص را تا حدودی بهبود ببخشد. اما بر اساس تحقیقات انجام شده کارایی موارد ذکر شده در مقابل درمان پزشکی قابل مقایسه نیست و نمی‌توان این درمان ها را جایگزین توصیه های اصلی کرد.
کلام آخر
بیماری ام اس ( MS ) یا مالتیپل اسکلروز یکی از مشکلاتی است که به سیستم عصبی مرکزی مربوط می‌شود. با اینکه درمان قطعی برای آن وجود ندارد اما می‌توان با راهکارهایی علائم آن را کاهش داد. زندگی با افراد مبتلا به این بیماری می‌تواند چالش های خاص خود را داشته باشد. توصیه می‌شود اعضای خانواده و دوستان فرد مبتلا، از وضعیت بیماری او آگاهی پیدا کنند. شرکت در دوره های آموزشی (در صورت امکان) می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. همچنین گفتگو با یک مشاور می‌تواند شرایط را برای این اشخاص بهبود بخشد. توجه داشته باشید که همیشه راهی برای کنترل شرایط و جلوگیری از پیشرفت مشکلات وجود دارد.
اگر در این زمینه اطلاعات یا تجربیاتی دارید، آنها را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید. ✅
