دندان قروچه چیست؟
به فشردن و ساییدن دندان ها که با صدایی گوش خراش همراه است دندان قروچه یا بروکسیسم (Bruxism) گفته می‌شود. این عمل معمولا بصورت ناخودآگاه، در اثر استرس و اضطراب و در خواب رخ می‌دهد. دندان قروچه سبب آسیب به دندان ها می‌شود و دلایل مختلف دیگری نیز دارد که به آنها می‌پردازیم.
علائم دندان قروچه یا بروکسیسم
- ایجاد صدای آزار دهنده
- اختلال در خواب
- گاز گرفتن گونه ها
- صاف شدن لبه دندان ها
- تحلیل لثه
- درد قسمت صورت، گوش، فک یا گردن
- لق شدن یا ترک خوردگی دندان
- قفل شدن فک و خستگی عضلات آن
- کاهش مینای دندان ها و مشاهده بخش داخلی تر آن ها
- حساسیت دندان ها و افزایش درد
- سردرد شروع شونده از شقیقه
دلایل ایجاد دندان قروچه یا بروکسیسم
دندان قروچه معمولا در خواب به دلیل وضعیت فک و دندان (کج بودن دندان ها، وجود دندان اضافی یا نبود یکی از دندان ها) یا اختلالات خواب اتفاق می‌افتد. اما در بیداری عوامل دیگری نیز می‌تواند عامل بروز آن شود. استرس، وحشت، خشم و عصبانیت، خستگی، ناامیدی، فشار کاری یا خانوادگی، مشکلات و احساسات منفی از جمله موارد دیگری هستند که به دندان قروچه منجر می‌شوند.
عوارض دندان قروچه یا بروکسیسم
اگر دندان قروچه بسیار حاد و مزمن باشد، موجب شکسته شدن یا لق شدن دندان می‌شود. اما موارد دیگری نیز وجود دارند که توسط دندان قروچه به وجود می‌آیند مانند:
- از دست رفتن مینای دندان
- ساییده شدن لبه جونده دندان ها
- افزایش حساسیت دندان
- سردرد
- مشکلات مربوط به فک و پوسیدگی دندان
- اختلالات شنوایی
- بی خوابی
- تغییر شکل صورت
- تخریب مفصل فک
تشخیص
دندانپزشک در زمان معاینه متوجه این وضعیت می‌شود. برای بررسی دندان قروچه یا بروکسیسم موارد زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند:
- تحریک پذیری ماهیچه های فک
- ناهنجاری های دندانی مانند شکستگی دندان و ساییدگی لبه آنها
- صدمات وارد شده به استخوان اطراف دندان و داخل گونه
- بررسی اختلالات فک و مینای دندان
درمان
اگر این مشکل شما ناشی از بی خوابی باشد، دندان پزشک به شما مراجعه به متخصص خواب را پیشنهاد می‌دهد. متخصص بررسی می‌کند که آیا دچار وقفه تنفسی در حین خواب هستید یا خیر. اما در صورت داشتن استرس و فشار روحی بهتر است به متخصص این زمینه مراجعه کنید.
بطور کلی برای درمان دندان قروچه می‌توانید به موارد زیر عمل کنید:
- اضطراب و فشارهای روحی خود را کاهش دهید. رفع استرس علاوه بر از بین بردن دندان قروچه فواید دیگری نیز برای سلامتی روحی و جسمی دارد.
- ورزش کنید؛ زیرا ورزش کردن یکی از روش هایی است که می‌توان با آن استرس را از خود دور کرد.
- با تجویز پزشک از محافظ شبانه استفاده کنید و آن را در زمان خواب در دهان خود قرار دهید.
- آدامس نجوید؛ زیرا منجر به عادت کردن فک به ساییدگی می‌شود و احتمال بروز دندان قروچه را افزایش می‌دهد.
- مصرف نوشیدنی های کافئین دار را کاهش دهید.
- حوله ای گرم را روی گونه و نزدیک به گوش قرار دهید. اینکار به شل شدن عضلات فک کمک می‌کند.
- از جویدن اشیاء، مانند مداد یا یخ بپرهیزید.
سوالات متداولی که ممکن است برای شما به وجود آید
کمبود چه موادی در بدن باعث ایجاد دندان قروچه می‌شود؟
مقدار کم موادی مانند کلسیم و منیزیوم منجر به ایجاد دندان قروچه می‌شود. در چنین شرایطی می‌توانید از مکمل های آنها استفاده نمایید یا موادی که حاوی کلسیم هستند را بکار ببرید.
آیا کودکان هم دچار دندان قروچه می‌شوند؟
بله کودکان هم می‌توانند درگیر دندان قروچه یا بروکسیسم شوند. کودکان در دو دوره مشخص دندان قروچه می‌کنند. یکی زمانی که دندان های شیری در حال رشد هستند و دیگری هنگامی که دندان های دائمی در حال بیرون آمدن هستند. در بیشتر موارد کودکان بیشتر در خواب دندان های خود را بهم می‌فشارند که می‌تواند به دلیل یکی از موارد زیر باشد:
- نامنظم بودن دندان ها
- مشکلات جسمی مانند آلرژی و حساسیت، کمبود مواد مغذی، مشکلات گوارشی و کرم های انگلی، مشکلات غدد درون ریز و… .
- داشتن استرس و اضطراب
برای ترک دادن کودکان از دندان قروچه چه باید انجام داد؟
- با مراجعه به دندان پزشک از وضعیت دندان های کودک خود مطلع شوید.
- موجبات آرامش فرزندتان را فراهم کنید و استرس او را کاهش دهید.
- به کودک حرکات کششی یاد دهید تا عضلات او شل شوند.
- با تجویز پزشک بهتر است کودکانی که سن بالاتری دارند از وسایلی مانند نایت گارد برای محافظت از دندان هایشان در هنگام شب استفاده نمایند.
چه داروهایی برای دندان قروچه تجویز می‌شود؟
- داروهای شل کننده عضلات: این داروها با تجویز پزشک و صرفا برای مدت کوتاهی استفاده می‌شود.
- داروی از بین برنده اضطراب: با مشورت پزشک می‌توانید داروهای ضدافسردگی و یا ضد اضطراب برای رفع استرس خود استفاده نمایید.
- تزریق بوتاکس: این روش در افرادی که درگیر دندان قروچه شدیدی هستند، بکار می‌رود.
درمان خانگی دندان قروچه به چه صورت است؟
به موزیک های آرامبخش گوش کنید و استرس را از خود دور نمایید. قبل خواب دوش آب گرم بگیرید. ساعات خواب خود را تنظیم کنید و از مصرف نوشیدنی های محرک پرهیز نمایید. از معاینه دندان های خود نیز غافل نشوید.
سخن پایانی
دندان قروچه هم در زمان خواب و هم در بیداری رخ می‌دهد و علت های آن نیز می‌تواند متفاوت باشد. در بیشتر مواد استرس و نامنظم بودن دندان ها موجب بروز این عارضه می‌شود. بنابراین لازم است علاوه بر دوری از شرایط استرس زا، با مراجعه به پزشک و عمل به توصیه های او، این مشکل را درمان کنید. اگر شما روشی را بر درمان دندان قروچه یا بروکسیسم استفاده کرده و نتیجه گرفته اید، برای ما کامنت بگذارید.
