افتادگی دریچه میترال قلب یا نرمی دریچه قلب چیست؟

علائم افتادگی دریچه میترال قلب

افتادگی دریچه میترال قلب یا MVP نوعی اختلال است که در آن دریچه میترال (قرار گرفته بین بطن چپ و دهلیز چپ) در زمان انقباض قلب به سمت دهلیز چپ قلب کشیده می‌شود. گاهی اوقات این افتادگی سبب برگشتن خون به سمت دهلیز چپ می‌شود که به آن پس زنی نیز می‌گویند. این پس زنی می‌تواند سوفل قلبی را به همراه آورد. سوفل قلبی به صدای غیرطبیعی قلب ناشی از جریان غیر طبیعی خون گفته می‌شود. بسیاری از افراد در طول عمر خود دارای چنین مشکلی هستند اما از آن آگاهی ندارند. نشانه های این مشکل زمانی مشاهده می‌شود که خون به سمت دهلیز چپ برگردد. این علائم به شکل های مختلفی و بصورت آرام نمود پیدا می‌کنند. از علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ضربان قلب نامنظم یا تند (آریتمی)
• سرگیجه داشتن
• احساس خستگی
• تنگی نفس در هنگام فعالیت های فیزیکی مانند ورزش
• درد در قفسه سینه

زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید:

مراجعه به پزشک و انجام آزمایش تنها راهی است که می‌توانید تشخیص دهید که به وضعیت دچار هستید یا خیر. اگر یکی از نشانه های بالا را داشتید، باید حتما با پزشک خود مشورت کنید. حتی اگر از افتادگی دریچه میترال قلب خود آگاه هستید و علائم بدتری را مشاهده کردید، باید از پزشک خود کمک بخواهید.

دلیل افتادگی دریچه میترال قلب

هنگامی که قلب بطور صحیح کار می‌کند، دریچه میترال در زمان انقباض بطن چپ، بصورت کامل بسته شده و مانع از بازگشت خون به دهلیز چپ می‌شود. اما در کسانی که دچار افتادگی دریچه میترال قلب هستند، این شرایط کمی متفاوت است. در این افراد یک یا هر دو لت دریچه میترال، افتادگی یا حالت برآمدگی بیشتری در مقایسه با موقعیت عادی دارند و در زمان انقباض به سمت دهلیز چپ کشیده می‌شوند. این افتادگی از بسته شدن کامل دریچه میترال جلوگیری کرده و باعث برگشت خون از دریچه عقب می‌شود (پس زنی). هنگامی که مقدار خون بازگشتی کم باشد، مشکلی برای فرد ایجاد نخواهد کرد. اما در غیر این صورت علائمی مانند خستگی، سرگیجه و تنگی نفس را به همراه خواهد آورد.

جالب است بدانید نام دیگر افتادگی دریچه میترال قلب، سندرم کلیک مرمر یا کوبیدن ناگهانی است. زمانی که پزشک با گوشی پزشکی به صدای قلب شما گوش می‌دهد، صدایی مانند کلیک یا کوبیدن ضعیف را احساس می‌کند. این صدا به دلیل بسته شدن لت های دریچه میترال بوده که خون را به سمت عقب برمی‌گردانند.

سایر اسامی افتادگی دریچه میترال قلب

• سندرم موج دریچه میترال
• سندرم بارلو
• دریچه میترال میکسوماتوس
• سندرم دریچه فلاپ

عوامل خطرآفرین

این وضعیت می‌تواند در سنین مختلف، برای هر فردی و به دلایل ارثی و غیرارثی به وجود آید. البته نشانه های جدی آن در مردان بالای 50 سال بیشتر مشاهده می‌شود. دلایل مختلف ایجاد کننده افتادگی دریچه میترال قلب شامل موارد زیر می‌شود:

• سندروم مارفان
• سندروم اهلرز- دنلوس
• دیستروفی عضلانی
• اختلال ابشتین
• بیماری گریوز
• اسکولیوز یا پشت خمیده

عوارض

–پس زنی یا بازگشت خون: رایج ترین عارضه افتادگی دریچه میترال، برگشت خون به سمت دهلیز چپ است. این عارضه در مردان و افرادی که درگیر فشار خون هستند بیشتر دیده می‌‌شود. در صورتی که این مشکل بسیار شدید باشد، شخص برای تعویض یا ترمیم دریچه، فرد نیاز به عمل جراحی نیاز پیدا خواهد کرد.

-آریتمی قلب: تپش های غیرطبیعی و نامنظم قلب که در بطن های بالای قلب اتفاق می‌افتد، یکی از عوارض افتادگی دریچه میترال است. در واقع کسانی که دچار پس زنی هستند، ضربان قلب نامنظمی پیدا می‌کنند که این به نوبه خود بر روی گردش خون تاثیرگذار می‌گذارد.

-عفونت قلب یا اندوکاردیتیز: درون قلب لایه نازکی به نام اندوکارد وجود دارد. در صورتی که این پوشش عفونت کند، درگیر بیماری اندوکاردیتیز خواهید شد. داشتن دریچه قلب غیرطبیعی با افزایش احتمال عفونت، باعث آسیب به دریچه میترال می‌شود. اشخاصی که ریسک ابتلا به اندوکاردیتیز در آنها بالاست، باید قبل از انجام امور دندان پزشکی و جراحی، با توصیه پزشک برای کاهش خطر ابتلا عفونت، آنتی بیوتیک مصرف نمایند.

پیشگیری

پیشگیری از افتادگی دریچه میترال قلب امکان پذیر نیست. اما می‌توان با استفاده از داروهای خاص، عوارض بعد از بیماری را کاهش داد.

تشخیص

افتادگی دریچه میترال در هر سنی ممکن است رخ دهد. تشخیص این مشکل با گوش دادن به صدای قلب توسط پزشک امکان پذیر است. این صدا با صدای قلب عادی کمی متفاوت است. اگر فردی به افتادگی دریچه میترال دچار باشد، صدایی مانند ضربه زدن خواهد شنید. آزمایش های دیگری نیز وجود دارد که در این مورد انجام می‌شود:

اکوکاردیوگرافی

این آزمایش غیرتهاجمی علاوه بر تشخیص این بیماری، برای بررسی شدت آن نیز انجام می‌شود. در این روش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای به وجود آمدن تصاویر قلب استفاده می‌شود. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند چگونگی گردش خون از این دریچه را بررسی کرده و مقدار خون بازگشتی را اندازه بگیرند.

همچنین می‌توان با بکار بردن اکوی مری یا TEE این وضعیت را مورد بررسی قرار داد. در این روش لوله ای نرم توسط ابزاری کوچک (مبدل) به درون گلو وارد می‌شود. در این شرایط مبدل می‌تواند عکس های دقیق تری از قلب دریافت کند.

رادیو گرافی قفسه سینه

رادیو گرافی قفسه سینه یا ایکس ری قفسه سینه، تصویرهایی از قلب، ریه و رگ های خونی را به پزشک نمایش می‌دهد. متخصص از این طریق متوجه می‌شود که آیا قلب شما بزرگ شده است یا خیر.

نوار قلب یا ECG

در این آزمایش که آزمایشی غیرتهاجمی است، تکنسین پروب هایی را بر روی سینه برای ضبط پالس های الکتریکی ایجاد کننده ضربان قلب قرار می‌دهد. نوار قلب با ثبت این سیگنال ها به پزشک در تشخیص ضربان قلب غیرعادی و مشکلات ساختاری قلب مانند افتادگی دریچه میترال کمک می‌کند.

بررسی استرس

در طی این روش پزشک در تلاش است تا تاثیر پس زنی خون را در محدودیت حرکات جسمانی در فرد مورد آزمایش قرار دهد. بدین صورت پزشک ضربان قلب فرد مورد آزمایش را، با انجام حرکات ورزشی یا مصرف برخی داروهای خاص افزایش می‌دهد تا از قلب بیشتر کار بکشد. این آزمایش برای تشخیص مشکلات دیگری مانند بیماری سرخرگ کرونری نیز بکار می‌رود.

آنژیوگرافی عروق کرونری

در این روش با استفاده از پرتو اشعه ایکس از رگ ها تصویربرداری می‌شود. البته این راهکار بطور معمول برای تشخیص افتادگی دریچه میترال قلب بکار نمی‌رود. اما در این زمان، تشخیص سایر مشکلات قلبی، بررسی و تشخیص بیماری افتادگی دریچه میترال نیز میسر می‌شود.

برای انجام این نوع از آنژیوگرافی، متخصص یک کاتتر را به سرخرگ ران یا مچ دست وارد می‌کند و این کاتتر از طریق رگ ها به قلب راه پیدا می‌کند.

درمان

بیشتر افراد مبتلا به این بیماری حتی کسانی که فاقد علائم ذکر شده هستند، احتیاجی به درمان ندارند. اگر شما دچار پس زنی و بی علائم هستید، باید طبق توصیه پزشک خود تحت معاینات منظمی قرار بگیرید. اما اگر مقدار خون بازگشتی بیشتر و همراه علائم باشد، باید بسته به میزان شدت وضعیت خود، استفاده از داروهای خاص یا انجام عمل جراحی را پیگیری کنید.

جراحی افتادگی دریچه میترال قلب

معمولا اشخاصی که درگیر این بیماری هستند، احتیاجی به عمل جراحی ندارند. اما اگر در این مورد دچار اختلالات شدید و پس زنی های پی در پی هستید (چه علائم آن را داشته باشید و چه نداشته باشید)، امکان دارد که به عمل جراحی نیاز پیدا کنید. بازگشت های متوالی خون به دهلیز چپ، مشکلات قلبی دیگری را برای بدن به وجود می‌آورد. در صورتی که این پس زنی ها برای مدت طولانی طول بکشد، این امکان وجود دارد که قلب شخص برای جراحی ضعیف شود.

اگر به جراحی نیاز پیدا کنید، این عمل به صورت ترمیم یا جایگزینی دریچه میترال انجام خواهد شد. چنین جراحی هایی با روش هایی کم تهاجم یا عمل قلب باز صورت می‌گیرد. در این روش ها برش ها و میزان خونریزی کمتر است و فرد زودتر بهبود می‌یابد.

ترمیم دریچه میترال

در این روش دریچه حفظ و تعمیر می‌شود اما بیشتر افراد مبتلا آن را به روش های دیگری ترجیح می‌دهند. دریچه میترال از دو لت مثلثی تشکیل شده است. این لت ها از طریق حلقه ای به اسم آنولوس به ماهیچه قلب وصل می‌شوند. جراح می‌تواند با ایجاد تغییراتی در دریچه (متصل کردن دوباره لت ها با برداشتن بافت های اضافی)، از بازگشت خون به عقب پیشگیری کند. گاهی اوقات نیز باید جایگزینی آنالوس تنگ انجام شود که به آن آنالوپلاستی می‌گویند.

جایگزینی دریچه میترال

درصورتی که نتوان دریچه را ترمیم کرد، جراح جایگزینی دریچه را به شما پیشنهاد خواهد کرد. در این عمل دریچه میترال را با یک دریچه مصنوعی (دریچه های مکانیکی یا بافتی) تعویض می‌کنند. اگر قلب شما دارای دریچه مکانیکی باشد، باید از یک داروی ضد انعقاد مانند وارفارین برای پیشگیری از لخته شدن خون در برای بقیه عمر خود استفاده کنید. اما در صورتی که لخته خون در این دریچه تشکیل شود و در بدن آزاد شوند، خطر ابتلا به سکته مغزی را در شما بالا می‌برد.

درمان خانگی

با وجود اینکه بسیاری از افراد به افتادگی دریچه میترال قلب دچارند و نشانه ای ندارند، به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند. معمولا پزشکان برای چنین بیمارانی محدودیت های خاص ورزشی یا تغذیه ای تعیین نمی‌کنند. اما این افراد باید درباره سبک زندگی و خطرات احتمالی با پزشک خود مشورت کنند. بطور مثال این اشخاص نباید برخی حرکات جسمی ورزشی را انجام دهند. توصیه های دقیق تر به این بیماران باید توسط پزشک آنها صورت بگیرد.

سخن پایانی

افتادگی دریچه میترال قلب مشکلی است که نمی‌توان از آن پیشگیری کرد و معمولا در زمان انجام یک عمل عادی (مانند ورزش) تشخیص داده می‌شود. این بیماری اغلب در افرادی که بصورت ارثی بافت کلاژن آنها ضعیف است رخ می‌دهد و در بیشتر موارد به عنوان اختلالی حاد و مزمن تلقی نمی‌شود. اما اگر زندگی عادی شخص را دچار مشکلات جدی کند و آسایش را از او بگیرد، باید تحت یکی از درمان های نام برده شده قرار بگیرد. در صورتی که شما هر یک ار علائم بالا را در خود مشاهده کردید، برای اطمینان از ابتلا یا عدم ابتلا به این بیماری، به پزشک مراجعه کرده و برای جلوگیری از پیشرفت آن اقدام کنید.

برای کسب اطلاعات بیشتر، می‌توانید مقاله دلایل تپش قلب را نیز مطالعه نمایید.

مطالب دیگر در تبیکال:

نشانه های سکته قلبی