چربی ترانس چیست؟
چربی ترانس نوعی چربی غیر اشباع است که اسیدهای چرب ترانس ایزومر در آنها قرار دارد. این چربی ها هم بصورت طبیعی و هم بصورت مصنوعی وجود دارند. چربی ترانس طبیعی در مواد غذایی مانند کره، گوشت، شیر، خامه و… دریافت می‌شود. اما بیشتر چربی های ترانس مصنوعی، تحت فشار و حرارت و در زمانی که روغن های مایع به روغن های جامد تبدیل می‌شوند، به وجود می‌آیند. روغن های های شیرینی پزی و مارگارین از این دسته روغن ها هستند. طبق تحقیقات انجام شده هر دو نوع چربی با افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب، احتمال ابتلای فرد به بیماری های قلبی را بالا می‌برد.
بیماری های قلبی سالانه موجب مرگ 1 میلیون نفر در جهان می‌شود. سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که با عدم مصرف چربی ترانس می‌توان از مرگ نیم میلیون نفر پیشگیری کرد. این سازمان مطرح کرد که این چربی نوعی ماده شیمیایی، سمی، کشنده و غیر ضروری است و علتی وجود ندارد که مردم دنیا در معرض خطرات آن قرار بگیرند.
نحوه تولید
این چربی ها در طی فرایند هیدروژناسیون تولید می‌شوند. بدین صورت که یک اسید چرب غیراشباع با یک مولکول هیدروژن پیوند دوگانه برقرار می‌کند. دلیل استفاده زیاد از این چربی ها به این علت است که باعث ماندگاری بیشتر موارد غذایی شده و سبب می‌شود تا برخی چربی ها در دمای اتاق به شکل جامد در آیند. زیرا روغن های طبیعی موجب پایدارتر شدن و فاسدتر شدن مواد غذایی می‌شود. به همین علت استفاده از آنها در رستوران ها و صنایع غذایی بسیار پرطرفدار است.
مواد غذایی حاوی چربی ترانس
همانطور که گفته شد چرب های ترانس دار در مواد غذایی طبیعی نیز وجود دارند. اما این چربی های غیراشباع مصنوعی مشکلات بسیار بیشتری را برای بدن ایجاد می‌کند.
سیب زمینی سرخ کرده، کره بادام زمینی، سوسیس، همبرگر، روغن مارگارین، چیپس، اسنک، کوکی، ناگت، حلقه های پیاز، بیسکویت، کیک های بسته بندی شده، خمیر پیتزا و خمیر کلوچه، دونات و پیراشکی حاوی این چربی هستند.
مضرات
طبق توصیه سازمان FDA تولیدکنندگان مواد غذایی باید برچسب مخصوص ارزش مواد غذایی را بر روی محصولات خود بزنند. پس از بررسی تاثیر این چربی های ترانس بر روی سلامتی، FDA اعلام کرد که تولیدکنندگان باید روش های جایگزینی برای کاهش اینگونه چربی های غیراشباع در غذاهای فرآوری شده خود پیدا کند. بعضی از آن تولیدکنندگان در مناطق ایالات متحده بکار بردن این مواد مضر در مواد غذایی خود را ممنوع اعلام کرده اند.
از معایب استفاده از چربی ترانس که برخی را نیز نام بردیم، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش مقاومت به انسولین و افزایش خطر ابتلا به دیابت
- افزایش فشار خون
- چاقی
- کاهش توانایی باروری بانوان
- بالا رفتن خطر ابتلا به سرطان
- ابتلا به بیماری های التهابی
- ابتلا به بیماری های خطرناک قلبی عروقی
- بالا بردن کلسترول بد (LDL) و پایین آوردن کلسترول خوب (HDL)
- افزایش سطح تری گلیسیرید
افزایش 20 درصد از کالری دریافتی روزانه از این چربی اشباع نشده، ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را در فرد افزایش می‌دهد.
راهکارهای عدم مصرف چربی ترانس
بدن به این اینگونه اسیدهای چرب نیازی ندارد. بنابراین باید تا جایی که امکان دارد از مصرف آنها پرهیز کرد. این مواد باید تنها 1 درصد از کالری دریافتی روزانه را در بربگیرد. بدین منظور می‌توانید امور زیر را انجام دهید:
- سعی کنید از روغن های نسبتا هیدروژنه استفاده نمایید.
- مصرف مواد غذایی ذکر شده را کاهش دهید.
- به جای لبنیات پر چرب، انواع کم چرب آن مانند شیرسویا را مصرف نمایید.
- به جای سرخ کردن مواد غذایی آنها را آب پز یا کباب کنید.
- مصرف ماهی را افزایش دهید. زیرا به دلیل داشتن امگا 3 چربی های خون را کاهش می‌دهد.
- غذاهایی که چربی اشباع دارند نیز می‌توانند برای سلامتی خطرآفرین باشند، مانند غذاهای آماده و شیرینی ها.
سخن پایانی
چربی ترانس در بسیاری از مواد غذایی که روزانه استفاده می‌کنیم، وجود دارد. از آنجایی که تغذیه بر سلامتی اندام های بدن تاثیر به سزایی دارد، باید سعی کنیم میزان این ماده را در مواد غذایی مصرفی به حداقل برسانیم. با کم کردن مصرف غذاهای سرخ کرده و فست فود ها می‌توان از وارد شدن مقدار زیادی از این اسید چرب به بدن جلوگیری کرد. شاید حذف این مواد غذایی در وعده های غذایی کار سختی باشد، اما باید به خود گوشزد کنیم که استفاده از این چربی های مصنوعی در طولانی مدت، عوارض بدتری را برای سلامتی به همراه خواهد آورد.
شما چه روشی را برای حذف این مواد غذایی پرطرفدار اما مضر پیش خواهید گرفت…؟
