کاهش آب بدن و راهکارهای رفع آن
گاهی در فصل های گرم بخصوص در تابستان، آب بدن بیش از اندازه از دست می‌رود و بدن به آب بیشتری نیاز پیدا می‌کند. حتی با نوشیدن مقدار زیادی آب، تشنگی شما رفع نمی‌شود. به این وضعیت تشنگی بیش از اندازه گفته می‌شود. این نوع تشنگی ممکن است موجب خستگی و تاری دید شود. افرادی که به بیماری های قلبی یا کلیوی دچار هستند باید در این مورد با پزشک خود صحبت کنند. در صورت برطرف نکردن این شرایط، ممکن است مشکلات جدی برای فرد به وجود آید. بنابراین باید از راه های رفع تشنگی شدید، آگاهی پیدا کرده و در این شرایط آنها را به کار گیریم.
کم شدن آب بدن یا خشکی آن زمانی رخ می‌دهد که میزان آب دفعی بدن از آب جذبی آن بیشتر باشد. در زمان کم آبی بدن، دهان خشک شده و بزاق آن گرفته می‌شود و احساساتی مانند ضعف و سردرد رخ می‌دهد.
دلایل تشنگی شدید:
- فعالیت های شدید بدنی
- استفراغ
- اسهال
- کاهش شدید میزان خون
- مصرف غذاهای تند و شور
- ابتلا به برخی بیماری ها
- مصرف برخی داروها مانند لیتیوم
عواملی وجود دارند که می‌توانند شما را در معرض این تشنگی بیش از حد قرار دهند. در زیر به چند نمونه از این عوامل اشاره می‌کنیم:
- خشکی دهان
- استعمال سیگار
- استرس و اضطراب
- کم آبی بدن
- مصرف زیاد کافئین
- ابتلا به دیابت
- کمبود ویتامین ها
- نارسایی های مربوط به کلیه، کبد و قلب
رفع تشنگی شدید
اگر تشنگی به وجود آمده یک وضعیت جدی نباشد، می‌توان آن را با نوشیدن مایعات در طول روز برطرف کرد. یکی از روش هایی که می‌توان با آن تشخیص داد که بدن دچار کمبود آب است یا خیر، بررسی ادرار است. اگر ادرار شفاف، بدون بوی زیاد و پر حجم باشد، بدن شما به میزان کافی آب دارد. در غیر این صورت، یعنی هنگامی که ادرار تیره، با بوی قوی و کم حجم باشد، بدن شما دچار کم آبی شده است.
شما علاوه بر نوشیدن آب، می‌توانید با نوشیدنی ها و مواد خوراکی دیگری نیز عطش خود را از بین ببرید که در زیر به چند نمونه از آنها اشاره کردیم:
پودر رازیانه
چند قاشق دانه رازیانه را پودر کنید و مقداری آب به آن اضافه نمایید. حدود 1 ساعت اجازه دهید تا این مخلوط خیس بخورد. سپس می‌توانید چند جرعه از آن را بنوشید.
آب نارگیل
آب نارگیل از نارگیل سبز جوان گرفته می‌شود که با شیر نارگیل تفاوت دارد. این آب شامل پتاسیم و گاهی سدیم است که به حفظ آب بدن کمک می‌کند. آب نارگیل نسبت به نوشیدنی های دیگر از کالری کمتری برخوردار است.
آووکادو
آووکادو بطور طبیعی از ویتامین E ، ویتامین های B مانند اسید فولیک، فیبر و… تشکیل شده است که برای رفع تشنگی شدید کاربرد دارد.
ماست
ماست دارای مقدار زیادی آب است و در فصل گرما تا حدودی تشنگی شما را برطرف می‌کند.
شربت آبلیمو
در این نوع نوشیدنی به دلیل وجود آبلیمو، بزاق دهان بیشتر ترشح می‌شود و به رفع تشنگی شدید در گرما را سرعت می‌بخشد. اما به این دلیل نیست که کم آبی بدن برطرف شده است. بنابراین باید به مقدار کافی مایعات نوشید.
خاکشیر
دانه های خاکشیر به دلیل اینکه آب را درون خود حفظ می‌کنند، چند برابر ظرفیت خود می‌توانند آب را درون خود ذخیره کنند. این دانه ها که آب را درون خود نگه داشته اند، به تدریج آب را به بدن تحویل می‌دهند. در نتیجه برای مدت طولانی تری آب بدن را تامین نموده و تشنگی را رفع می‌کنند.
تخم شربتی
تخم شربتی نیز مانند خاکشیر عمل می‌کند. یعنی با حفظ آب درون دانه های آن، تشنگی فرد را برای مدت طولانی رفع می‌کند.
عرق کاسنی
عرق کاسنی دارای طبع سرد است و سبب رفع تشنگی شدید و گرمازدگی می‌شود. می‌توان برای طعم دار کردن، مقداری عسل به آن افزود و میل کرد.
میوه و سبزی
میوه ها و سبزی ها سرشار از فیبر و آب هستند. به همین دلیل بدن را به خوبی آبرسانی می‌کنند. میوه هایی مانند هندوانه ، پرتقال، طالبی، تمشک، خیار، خربزه، اسفناج، آناناس از مقدار زیادی آّب تشکیل شده اند. میوه ها را می‌توان به صورت سالاد، منجمد شده یا مخلوط با شیر میل نمود. سبزیجات دیگر مانند گوجه فرنگی، کاهو، خیار یا فلفل دلمه ای را می‌توان بصورت سالاد استفاده کرد.
همچنین شما می‌توانید رژیم غذایی خود را تغییر داده و از مصرف غذاهای شور یا تند پرهیز کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
در صورت داشتن علائم زیر باید با پزشک خود مشورت نمایید:
_اکثر اوقات خسته و بی حال به نظر می‌رسید.
_بیشتر از 5 لیتر در روز ادرار دفع کرده اید.
_مصرف زیاد آب، به رفع تشنگی شدید شما نمی‌انجامد.
همچنین: زیاد شدن اشتها، تاری دید، التیام نیافتن زخم ها از دیگر مواردی است که باید آنها را در این شرایط جدی گرفت.
توجه به میزان آب بدن
بدیهی است که بدن برای حیات و عملکرد سلول ها به آب نیازمند است. بطور متوسط یک فرد معمولی به 8 لیوان آب احتیاج دارد. کودکان و افراد مسن به آب کمتری نیاز دارند. اما آنها نیز باید به اندازه کافی آب مصرف کنند تا دچار کم آبی بدن نشوند.
همچنین افراد مبتلا به دیابت به دلیل افزایش دفع ادرار نیاز بیشتری به آب دارند. در کل افراد بسته به شرایط مختلف، از راه های مختلفی آب بدن خود را از دست می‌دهند. بنابراین هر فرد باید با توجه به میزان فعالیت و شرایط بدنی خود، میزان آبی که مصرف می‌کند را در نظر بگیرد تا دچار کم آبی بدن و عوارض آن نشود.
جمع بندی
آب ماده ای است که برای حیات بدن و فعالیت اندام‌ها ضروری می‌باشد. زمانی که به هر دلیل دچار عطش شدید، هیچ چیزی مانند آب برای از بین بردن تشنگی شما نمی‌تواند کارساز باشد. اما همانطور که گفتیم علاوه بر آب، می‌توان از مواد دیگری نیز استفاده کرد. این مواد خوش طعم در زمانی که به آب دسترسی ندارید، می‌توانند بسیار کاربردی باشند.
این نکته را نیز در نظر داشته باشید که بهتر است از عواملی که شما را درگیر تشنگی شدید می‌کند، اجتناب نمایید. زیرا کم آبی بدن می‌تواند در عملکرد بافت ها تاثیرات نامناسبی بگذارد. غیر از نوشیدنی های ذکر شده، شما از چه چیز دیگری برای رفع تشنگی شدید خود استفاده می‌کنید؟