آبسه دندان چیست؟
به تجمع چرک در دندان یا لثه ها، آبسه دندان گفته می‌شود. این ناهنجاری معمولا به دلیل عفونت های باکتریایی در پالپ دندان ایجاد می‌گردد. زمانی که دندان توانایی خود را برای مقابله با باکتری ها از دست بدهد، این باکتری ها به دندان هجوم می‌آورند. با حمله این باکتری ها به دندان و ایجاد عفونت بیشتر، آبسه رخ می‌دهد. در این مطلب قصد داریم شما را با علائم و درمان این اختلال آشنا کنیم. ما را همراهی کنید.
انواع آبسه دندان
این مشکل به 3 دسته تقسیم می‌شود:
- آبسه لثه ای: این نوع آبسه فقط در لثه به وجود آمده و به دندان مربوط نمی‌شود و به سرعت می‌تواند گسترش یابد.
- آبسه پریودنتال: آین آبسه در بخش های استخوانی پشتیبانی کننده دندان ایجاد می‌شود. این نوع آبسه اگر بطور کامل برطرف نشود، می‌تواند استخوان را برای همیشه از بین ببرد.
- آبسه پریاپیکال: آبسه پریاپیکال در پالپ دندان رخ می‌دهد. پالپ دندان شامل عصب و رگ های خونی است و می‌تواند احساس درد و تحریک پذیری را در فرد افزایش دهد.
با توجه به اینکه به چه نوع آبسه ای دچار شده اید، علائم و درمان آن می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین برای پیشگیری از به وجود آمدن این شرایط، باید سریعتر به درمان آبسه دندان بپردازید.
علائم و نشانه ها
- تورم صورت
- تیره شدن دندان
- تورم مانند یک جوش در اطراف دندان صدمه دیده
- تب
- بی خوابی
- مشکل در بلع
- ناتوانی در باز کردن دهان
- عدم تحمل مایعات سرد یا گرم
- احساس بو یا طعم نامطبوع در دهان
- درد شدید و ضربانی
درد ایجاد شده توسط آبسه دندان در برخی از موارد می‌تواند به گوش، فک و گردن نیز انتقال پیدا کند.
علت
پیش از بررسی درمان آبسه دندان، به بیان علت های آن می‌پردازیم:
علت آبسه پریاپیکال
بر اثر پوسیدگی دندان ها، بر روی قسمت سخت و بیرونی دندان سوراخ هایی به وجود می‌‌آید که باکتری ها از این طریق وارد قسمت داخلی دندان می‌شوند. این پوسیدگی می‌تواند ادامه دار باشد و با از بین بردن لایه سخت دندان، به قسمت نرم تر آن، یعنی عاج، برسد. با افزایش پوسیدگی، سوراخ ایجاد شده در نهایت به پالپ دندان می‌رسد و باکتری ها با دسترسی به این قسمت، آن را عفونی می‌کنند. با پیشرفت این اتفاق، باکتری ها به استخوانی به نام استخوان آلوئولار که دندان را احاطه کرده، می‌رسند و آبسه پریاپیکال را ایجاد می‌کنند.
علت آبسه پریودنتال
زمانی که باکتری ها به لثه آسیب برسانند، لثه ملتهب شده و آبسه پریودنتال رخ می‌دهد. این مشکل می‌تواند بافت اطراف ریشه دندان را از پایه آن جدا کند. در این شرایط استفاده از آنتی بیوتیک ها برای کاهش درد علائم، آبسه را پنهان کرده و این مشکل را درمان نشده باقی می‌گذارد.
درمان
آبسه های دندانی ممکن است به جراحی نیاز پیدا کنند. این مشکلات به آسانی توسط پزشک متخصص قابل تشخیص است. بنابراین اگر علائم آن را در خود مشاهده کردید باید سریعا به دندانپزشک مراجعه نمایید. به خصوص اگر دارای مشکلات بلع و تنفس هستید.
درمان آبسه دندان پریاپیکال: از آنجایی که این آبسه در ریشه دندان شکل می‌گیرد، با بکار بردن روش درمان ریشه، آبسه را برمی‌دارند. در این روش دندان را سوراخ کرده تا عفونت های آن و پالپ آسیب دیده را خارج کنند. سپس برای پیشگیری از ایجاد عفونت های ثانویه، فضای خالی شده را پر می‌کنند.
درمان آبسه دندان پریودنتال: برای درمان آبسه دندان پریودنتال باید، آبسه را تخلیه و عفونت ها را تمیز نمود. سپس سطوح ریشه دندان جرمگیری شده و زیر خط لثه صاف خواهند شد. این امر به ترمیم دندان کمک کرده و مانع از بروز عفونت های بیشتر می‌شود.
دارو
استفاده از داروهای بدون نسخه، می‌توانند تا زمانی که فرد در انتظار درمان است، درد او را کاهش دهند. می‌توانید با مشورت پزشک، از داروهای ایبوپروفن یا آسپرین استفاده نمایید. اما در نظر بگیرید که این دارو ها برای برخی از اشخاص مناسب نیستند. افراد نام برده شده در زیر بهتر است از اینگونه دارو ها خودداری کنند:
- اشخاص مبتلا به بیماری آسم (منع مصرف ایبوپروفن)
- افراد مبتلا به زخم معده (منع مصرف ایبوپروفن)
- کودکان زیر16 سال (منع مصرف آسپرین)
- بانوان در دوران بارداری و شیردهی (منع مصرف آسپرین)
آنتی بیوتیک
دندانپزشک می‌تواند برای جلوگیری از گسترش عفونت آبسه دندان به سایر نقاط، برای شما آنتی بیوتیک هایی را به همراه مسکن تجویز نماید. آموکسی سیلین و مترونیدازول نمونه ای از این آنتی بیوتیک ها هستند. توجه کنید که به هیچ وجه نباید استفاده از آنتی بیوتیک ها را به عنوان جایگزینی برای درمان در نظر بگیرید.
درمان های خانگی آبسه دندان
در این زمینه اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش درد در منزل انجام دهید که در زیر به آنها اشاره کرده ایم:
- از خوردن غذا ها و یا مایعات خیلی سرد یا داغ پرهیز کنید.
- از مسواک با برس نرم یا بسیار نرم برای دندان های استفاده نمایید.
- قسمتی که دچار آسیب شده است را نخ دندان نکشید.
- با قسمتی از دهان که درگیر آبسه نباشد، غذای خود را بجوید تا درد کمتری را حس کنید.
- استفاده از آب نمک برای شستشوی دندان
- قرار دادن کمپرس گرم در ناحیه متورم و درگیر آبسه
عوارض
در صورتی که آبسه دندان خود را پیگیری نکنید، ممکن است عوارض خطرناکی گریبان شما را بگیرند. این عوارض احتمالی شامل موارد زیر می‌شوند:
کیست دندان یا Dental cysts
اگر آبسه دندان را درمان نکنید، احتمال دارد یک حفره پر از مایع در انتهای ریشه دندان به وجود آید. به این حفره کیست دندان گفته می‌شود. این کیست می‌تواند عفونی شود و اگر پیشرفت کند، طبق تشخیص پزشک، فرد مبتلا باید از آنتی بیوتیک استفاده کرده یا تحت عمل جراحی قرار بگیرد.
التهاب استخوان یا Osteomyelitis
باکتری هایی که در آبسه وجود دارند، می‌توانند وارد جریان خون شده و استخوان را دچار التهاب و عفونت کنند. این شرایط، درد در ناحیه استخوان آسیب دیده، بالا رفتن دمای بدن و به احتمال زیاد حالت تهوع را ایجاد خواهد کرد. معمولا استخوانی که صدمه می‌بیند در مجاور محل آبسه خواهد بود. اما چون این عفونت وارد جریان خون می‌شود، می‌تواند هر استخوانی را درگیر کند. با استفاده از آنتی بیوتیک های تزریقی یا خوراکی، میتوان به برطرف شدن این مشکل کمک کرد.
ترومبوز سینوس کاورنوس یا Cavernous sinus thrombosis
گسترش باکتری ها موجب ایجاد لخته های خونی در سینوس کاورنوس می‌شود. این وضعیت با آنتی بیوتیک و در برخی موارد با جراحی (برای تخلیه سینوس) درمان خواهد شد. از علائم این اختلال میتوان به سردرد شدید، درد چشم، تب، گیجی و حالت تهوع اشاره نمود این عارضه با اینکه بسیار نادر است اما می‌تواند کشنده باشد.
آنژین لودیگ یا Ludwigs angina
زمانی که باکتری آبسه دندان به نقاط دیگر نیز منتقل شود، عفونت در کف زبان ایجاد می‌شود و تورم و درد شدید را در زیر زبان و گردن به وجود می‌آورد. این بیماری بسیار خطرناک بوده و فرد را به علائمی مانند مشکلات تنفسی، سوزش و تورم گلو، تب و لرز و سرخ شدن گلو دچار می‌کند. استفاده از آنتی بیوتیک ها به درمان این بیماری کمک خواهد کرد. در صورتی که مشکلات تنفسی بیمار شدت یابد، ممکن است نیاز به باز کردن راه های هوایی داشته باشد.
سینوس ماگزیلاری یا Maxillary sinusitis
در این عارضه باکتری ها در فضای کوچکی در پشت استخوان گونه به نام سینوزیت ماگزیلاری گسترش پیدا می‌کند. این مشکل مانند موارد قبلی جدی نیست. اما می‌تواند وضعیت دردناکی را برای فرد ایجاد کند. ممکن است فرد تب کرده و یا تحریک پذیری گونه های او افزایش پیدا کند. گاهی این شرایط خود به خود از بین می‌رود اما در برخی موارد نیز حتما باید برای درمان به پزشک مراجعه کرد.
پیشگیری از آبسه دندان
به محض اینکه کوچکترین علائمی از آبسه را در خود مشاهده کردید، درمان آبسه دندان را پیگیری کنید. در این صورت می‌توانید از روند پیشرفت آن جلوگیری نمایید. اما اگر تورم در قسمت آسیب دیده زیاد باشد و آبسه بخش بزرگی از اطراف دندان را فرا بگیرد، دندان شل شده و احتمال ترمیم آن پایین خواهد آمد. برای جلوگیری از بروز آبسه دندان و علائم آن باید بطور روزانه از مسواک و نخ دندان استفاده نمود و مصرف مواد خوراکی مانند شیرینی‌جات را کاهش داد. همچنین برای بررسی وضعیت دندان ها باید هر 6 ماه به دندانپزشک مراجعه کرد و در صورت آسیب به دندان ها، سریعا به آنها رسیدگی نمود.
خلاصه مطالب
از آنجایی که دندان ها اعضایی از بدن هستند که سلامتی آنها بسیار اهمیت دارد، بهتر است با رعایت بهداشت دهان و دندان، از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کرد. همچنین اگر دندان ها دچار آسیب و پوسیدگی شدند، باید با رسیدگی به موقع به آنها، مانع از به وجود آمدن مشکلات جدی تر و خطرناک تر مانند آبسه دندان شد. زیرا همانطور که بیان کردیم در صورت بروز این مشکل و عدم درمان آن، عوارض جدی و کشنده ای فرد را درگیر می‌کند.
? به نظر شما برای درمان سریع آبسه دندان چه روشی را میتوان بکار گرفت…؟
